Aan alle activiteiten hoort stilte vooraf te gaan 
met achteraf bezinning...
Daarom is werken met tijdmanagement misschien wel 
zo volmaakt.
Annemiek.
102 Consumindermijmering 
2016.
Tip 2
Recept Franse linzenschotel met rijst.
Ingrediënten:
150 gram gedroogde linzen
3 tenen knoflook
400 gram of meer wortels
Ik had bonte wortels maar gewone doen het 
ook.
3 preien
1 groentebouillontablet
olijfolie
rijst
Tip 4
Verwarming, tocht en 
warmteverlies.
ü  
Dubbele gevoerde 
overgordijnen. Twee 
gordijnen op een rail tegen elkaar voor de ramen tot op de vensterbank en bij 
voor en achterdeur en trapgat en/of kelderdeur tot op de grond. Bij strenge vorst kan overdag het voordeurgordijn gesloten 
blijven.
ü  
Gordijnen sluiten voorkomt 
warmteverlies Doe 
gordijnen op tijd  ‘s avonds en ‘s nachts 
dicht om 
 
 
 
 
 
 
 


Er is een dag gewerkt in het straatje om een 
verzakte riolering op te krikken. Een stuk asfalt als een stuk koek uit de weg 
gesneden en een gat gemaakt. Veel lawaai van machines en achter hekken een stel 
mannen aan het werk waar je respect voor mag hebben. Als ze voor mijn deur waren 
geweest had ik een vlaai gebakken voor de jongens maar heb me maar afzijdig 
gehouden want ze waren twee huizen verder aan het werk en waar bemoei je, je dan mee. Nu wordt alles blij 
besproken door de dames uit de buurt die op straat uren staan te keuvelen. Er 
komen verhalen achteraan en de gezelligheid ten top. Ik ben maar eventjes mee gaan 
keuvelen voor de goede orde... door het raam van mijn slaapkamer want daar kan 
je heerlijk op hangen en snel te sluiten als het voldoende is naar mijn idee en dat is na vier minuut. Tot mijn 
verbazing is er alweer een tuin leeg gehaald en komt er grind met hier en daar 
een plant mettertijd. Gelukkig deelt de overbuurvrouw op de hoek mijn mening dat 
wilde tuinen ook onderhoudsvriendelijk zijn. Ze heeft een hele reeks vetplanten 
bodembedekkers van me gekregen drie jaren lang om de zijkant van haar tuin 
onderhoudsvriendelijk te krijgen. In de voortuin groeit het zevenblad rond de 
vaste planten in haar tuin en het ziet er prachtig uit. Maar mensen houden 
meestal niet van wild.....en zevenblad is onkruid zeggen ze. De verstening stijgt in mijn buurtje zoals overal en met bloedend 
hart volg ik deze beschadiging van de aarde....
 
warmteverlies tegen te gaan. Zorg er wel voor dat de gordijnen de 
radiatoren niet bedekken. Dat versterkt namelijk het warmteverlies via de ramen. 
Vloerkleden op de vloer in de winter, met daaronder een flinke laag 
krantenpapier.
ü  
Isoleer je 
zoldervloer. Als je de zolder niet of nauwelijks verwarmt en de zolder 
kunt afsluiten met een  deur of zolderluik, dan  de zoldervloer isoleren door oude 
vloerbedekking of vloerkleden op de vloeren te leggen . Dit kost geen 
materiaalkosten.
Zorg 
voor goede ventilatie.  Je 
huis ventileren is belangrijk voor je gezondheid.  Om 
tocht te voorkomen zijn er veel mensen die in de winter niet (goed) ventileren, 
met als gevolg een slechte luchtkwaliteit in huis waar je ziek van wordt. Een 
vervelende bijkomstigheid hiervan is vochtoverlast en schimmel.. Ventileren 
betekent op een gecontroleerde manier lucht binnen laten, terwijl het gewoon 
behaaglijk blijft. Onderzoek heeft aangetoond dat er in de winter wél 20% van de 
warmte verloren gaat door ventilatie, maar dat een belangrijk deel weer 
teruggewonnen wordt doordat  de vochtige/ 
bedompte lucht vervangen wordt door droge lucht. En die is weer veel 
gemakkelijker door de radiator te verwarmen. Zet vroeg in de ochtend 20 minuten 
ramen en/of deuren tegen elkaar open  en 
sluit alles weer.
De hele dag een raampje open werkt niet en brengt alleen maar warmteverlies.
ü 
Kies 
voor een energiezuinige CV ketel. Heb 
je  nog een oude en onzuinige cv-ketel of 
combiketel? Of ben je ontevreden over het comfort in huis (nét niet warm te 
stoken, te weinig warm water)? Overweeg dan de  ketel te vervangen.
ü 
Verwarm alleen daar waar het nodig is. 
Verwarm je  kamers waar je niet zo vaak  bent? Wanneer je daar de verwarming uit of 
laag zet,  kan dat behoorlijk besparen. 
Vaak hoeft het in de slaapkamers overdag niet altijd warm te zijn. Door 
tussendeuren goed te sluiten, ontsnapt er nauwelijks warmte uit de kamers waar 
je wel veel bent. Denk er ook om het zolderluik of toegangsdeur naar de zolder 
te sluiten.  Woon in de avond kleiner in 
eigen huis door in de keuken de radiator laag en deur naar de woonkamer te 
sluiten. Wanneer je 
alleen verwarmt waar het nodig is, kan dat een besparing van €200 per jaar 
opleveren.
ü 
Overdag niet thuis?  Laat dan de verwarming op nacht temperatuur, 
daarmee bespaart je aanzienlijk op je energiekosten!  De verwarming lager als je er niet bent, kan 
zo’n €140 per jaar verschil maken. tip: Start afspraken buitenhuis vroeg in de 
ochtend allemaal achter elkaar en zet de thermostaat pas hoger als je weer thuis 
bent.
ü 
Klokthermostaat  Gebruik een klokthermostaat om je huis op de 
gewenste temperatuur te houden, zonder teveel te stoken. Je kunt deze zo (laten) 
instellen dat de temperatuur comfortabel is als je opstaat of thuiskomt, en de 
cv uit gaat een uur voordat je gaat slapen of vertrekt. Dit levert meer comfort 
en minder stookkosten op . Mijn ervaring is zelf te regelen omdat geen dag 
hetzelfde is, maar als je nogal vergeetachtig bent is de klokthermostaat 
handiger.
ü 
Verwarmingen 
ontluchten. Door 
de radiatoren af en toe te ontluchten wordt de warmte beter afgegeven en is het 
comfortabeler in huis.
Thermostatische 
radiatorkranen. 
Met een thermostatische radiatorkraan kun je drie verschillende standen 
instellen voor je verwarming. Je kunt ervoor kiezen om helemaal niet of maar een 
klein beetje te stoken in de gekozen ruimtes waardoor je veel kunt besparen op energie.
Een uur voor het slapen gaat de 
thermostaat op nacht temperatuur. Het 
duurt altijd wel even voordat een verwarmde woning afkoelt.  Zet de verwarming een uurtje voordat je naar 
bed gaat, al op de nachttemperatuur dat bespaart je zo’n €20 per jaar. Dat 
lijkt misschien niet veel, maar het kost je ook niks. Je hoeft namelijk aan 
comfort niet in te leveren. Stel de nachttemperatuur vijf graden 
onder de dagtemperatuur. Overdag 19 raden is 14 graden als nachttemperatuur. Ik ga een stapje verder omdat mijn huis 
goed geïsoleerd is, zet ik de thermostaat tijdens de nacht op 7 graden voor de 
zekerheid dat de ketel in de nacht niet aanslaat. In 
de ochtend opwarmen, kost energie, maar minder dan er nodig is om de woning de 
hele nacht op temperatuur te houden! Zo bespaart je gemiddeld €80 per 
jaar.
ü 
Gebruik een plaid op de bank of trek 
een lekkere warme trui en sokken aan. Je kunt dan gemakkelijk de thermostaat een 
graadje lager zetten. Tip: Vraag Annemiek hoe je een woonmantel en gevoerde 
gordijnen kunt maken. 
ü 
Plaats 
reflecterende radiatorfolie achter de verwarming. Hangen 
de radiatoren tegen een buitenmuur die niet is geïsoleerd? Breng dan 
radiatorfolie aan de achterzijde van de radiator aan. Zo ontsnapt veel minder 
warmte naar buiten via de buitenmuur en hoeft je voortaan minder hard te 
stoken. De besparing kan oplopen tot €25 per jaar. 
Mijn leventje...
Mijn leventje...
De bonte wortels in mijn moestuintje zijn oogst 
klaar. Slakken lusten geen 
wortelloof dus er is niets mee gebeurd. Omdat ik de 
kleur onder het schilletje wilde zien heb ik ze geschrabd maar dat hoeft niet 
bij biologische wortels. De spitskooltjes hadden het zwaar nadat een leger 
slakken erover heen waren gegaan en ik heb ze maar gelijk met de drie uitgedaan. 
Misschien fermenteren tot zuurkool maar dat zie ik morgen wel. Onder het loof 
van de pastinaken vond ik nog een paar lente uitjes die niets lenteachtig meer 
hadden maar toch mee in het stoofpotje konden. Ik had weer voor een weeshuis 
gekookt en omdat mijn zoon niet bereikbaar was heb ik een vriend gebeld die nog 
niet aan het koken was. Meneer schoof aan en moest mijn creatie een cijfer geven 
en dat werd 8.5 en wederom heeft deze meneer carnivoor het vlees niet gemist in het 
stoofpotje....
Vrienden mee laten denken brengt oplossingen zoals 
een boekenkast organiseren zonder kast te hoeven aanschaffen. Mijn woonkamer 
telt al vier kasten dus eentje erbij is niet aan de orde. Soms denkt een mens 
niet verder dan de neus lang is. Achter de derde deur van de kleerkast die 
voorraadkast is schuilen vazen en potten die in de schuur ook een plek kunnen 
vinden. Er zal een plank verstevigd moeten worden en voilà een boekenkast met 
vijf schappen stofvrij achter een deur. Waar onderin een kast de boeken over 
elkaar heen lagen te rollen kan de reserve van het boerenbont servies een plek 
krijgen ( als ik iets breek altijd reserve).  Er gaat een bananendoos vol 
boerenbont naar een vriendin. Langzaam komt er lijn in mijn kasten en op sta 
hoogte bij de hand wat ik het meest gebruik....Het is een zegen dit ruimen en ik 
ga er nog een hele tijd mee door. In de gang staat weer een doos en een 
bigshopper vol om naar het consuminderhuis te gaan. Ruimte in je huis is ruimte 
in je hoofd en minder onderhoud...
Annemiek