Kerst verhaal 1 2019.
Elk jaar in ons consuminderhuis heeft zijn bijzondere
gebeurtenissen met bijzondere mensen die we konden helpen. Enkele schrijfsels
daarover kan je de komende zondagen lezen in mijn Kerstactie…. Ons geweldig
team waarvan de mensen van stavast overeind bleven en blijven hebben me nog
meer dan vorige jaren ondersteund… Omdat het nodig was. Daar wil ik ze vanuit
het diepst van mijn hart voor danken. Ook ons bestuur, het stabiele fundament
waardoor het uitvoerend team het werk kan doen waar we goed in zijn geworden….
Hieronder start ik met het verhaal van Mart die me steeds weer ontroert….
Mart: Een verzonnen naam die wel bij hem past. Kort en
krachtig en dat is hij ook op dit moment. Elke cm van deze kleine meneer
straalt mannelijkheid uit en zijn bewegingen getuigen van zelfverzekerdheid. Weliswaar
een dun laagje en hij heeft nog een lange weg te gaan…De groei moet van hemzelf uitgaan…dan is het
echt. Ik baan alleen maar zijn weg en haal de oneffenheden voor zijn voeten weg
in de hoop dat hij snel kan groeien naar stabiliteit. Mijn team werkt daarin
mee, soms zonder dat ze het weten. Hoe zo? Vertel ik in het volgend waar
gebeurd verhaal.
Een klein jaartje geleden… Een telefoontje van een
mevrouw van bemoeizorg met de vraag per direct een voedselpakket voor een
meneer. De verhuurder van het appartement van Mart had na drie maanden
huurachterstand een bezoekje gebracht aan Mart en een ondervoede verwarde meneer
aangetroffen… Bemoeizorg weet dat wij binnen een uur boodschappen kunnen
leveren en soms is dat bijna van levensbelang…
Terug in de tijd….Mart is gevlucht uit een land waar
totalitaire dictatuur heerst. Er was en is geen weg terug…Hij belande na veel
omzwervingen in Nederland waar hij een verblijfsvergunning kreeg. We slaan hier
een stukje over omdat ik uit respect Mart niet uitvraag over zijn verleden.
Zijn trauma’s en lichaamstaal vertellen me meer dan genoeg… We willen vooruit
en niet wroeten in menselijk lijden.…
Wat ik weet is dat Mart kort in het sociaal pension heeft
gewoond. Drie maaltijden per dag, douche en was gelegenheid. Een
bijstandsuitkering werd aangevraagd en aanmelding bij een zorgverzekering. Het
grootste bedrag van de uitkering ging naar het sociaal pension voor kost en
inwoning en administratieve en/of juridische ondersteuning. Een deel naar de
premie zorgverzekering en een klein deel werd gespaard voor de eerste maand
huur en/of borg voor een kamer of appartementje als alles geregeld zou zijn. Zakgeld
is meestal rond de 10 euro per week waar Mart nog van spaarde…Het is een goede
start naar werk en een plek in de Nederlandse samenleving…
We werken veel samen met het sociaal pension en leveren als
het moet binnen een uur kleding als iemand op straat wordt gezet in wat hij/zij
op dat moment aanheeft. Thuisloos (dakloos) ben je o.a. na uithuiszetting door particuliere
verhuurder of woningstichtingen na wanbetaling. Daar is meestal heel veel aan
vooraf gegaan Een verhuurder kan alleen door tussenkomst van de rechter
overgaan tot uithuiszetting…Thuisloos kan je ook worden door op straat gezet te
worden door je partner of je ouders…Voorbeeld?
Wanneer zet je een partner of volwassen kind op straat?
Als geweld, drugsgebruik of psychische stoornis langdurig (uit liefde) is
verdragen, ver boven draagkracht van ouders of partner van de “patiënt.” De
patiënt wil in dit stadium meestal niet geholpen worden en zal de familie angststoornis depressie
of zelfs trauma’s oplopen en instorten.
Na bovenstaande beschrijving begrijp je
wel dat een groot deel van de inwoners van het sociaal pension moeilijke mensen
zijn om mee samen te leven in een gebouw. Een klein deel van de inwoners zijn door
omstandigheden aan lager wal geraakte mensen. Je pikt deze “minderheid” er zo
uit.
Bijvoorbeeld de meneer die na faillissement van zijn zaak
door zijn partner uit huis werd gezet omdat hij geen geld meer binnen bracht
(daarover in een volgend verhaal meer) en evenals Mart nooit met alcohol of
drugs te maken heeft gehad…
Mart wilde alleen maar hard werken om een nieuwe toekomst
op te bouwen op een veilige plek. Hij wilde zo snel mogelijk weg bij het
sociaal pension en de mensen waar hij niets mee had. Hij wilde aan de slag in
welke arbeid dan ook. Alleenstaande nette mannen zijn gewild bij de particuliere
appartementen verhuur. In woningen waar door aanpassingen van een huis drie appartementen werden
gemaakt…Ze worden voor veel geld verhuurd aan mensen in de onderkant van de
samenleving…
Als je niet veel gewend bent is het de hemel op aarde… en
Mart kreeg zo’n zit/slaapkamertje met achter een muurtje een keukenblokje,
douche en toiletpot. Ik ken deze appartementen die behoren tot de betere van
dit soort. Je stapt vanuit het trottoir zo in de zit/slaapkamer. Het staat in
een niet zo goed bekend staande buurt en je kan een paar deuren naar links
drugs krijgen en drank en iets meer naar rechts naar de hoeren….Aan die voorzieningen
had Mart geen behoefte… Zijn “verslaving” was enkele sigaretjes per dag heel
dun gerold van een pakje halfzware shag waar hij een eeuwigheid mee deed…
Mart hing dikke overgordijnen voor het raam die dicht
geschoven nooit meer open gingen. Zijn bed was een bank die hij samen met een
kast en salontafel op de kop tikte uit de tijd toen donker eiken nog in was.
Zijn eigen thuis in een nieuwe wereld… en kon de jacht naar werk beginnen….
Werk kreeg hij via uitzendbureaus en de kloe was dichtbij
huis of met openbaar vervoer bereikbaar en/of reisvergoeding. Ongeschoold
arbeiderswerk met de hoop op een vast contract wat zelden gebeurt in deze tijd.
Soms liep een tijdelijk contract zomaar af en beloofde het uitzendbureau de
week erop nieuw werk dat toch later kwam dan men dacht en vielen gaten van soms
anderhalve tot twee weken zonder werk (lees inkomen) per maand. Mart kon soms net
de huur betalen en de zorgverzekering. Voor eten was er dan niets over en sprak
hij zijn spaarpotje maar weer aan…
Zo zijn enkele jaren verlopen en raakte Mart van de regen
in de drup…De stress kreeg hem in de klauwen nadat inkomen loze dagen talrijker
werden. Zo moet het zijn gegaan…en blijkt ook uit zijn jaaropgave… Zijn ouwe fiets
versleten tot de draad en zijn wasmachine defect terwijl in de spaarpot de
bodem was te zien. Elke euro was nodig geweest voor spaarzaam voedsel nadat
vaste lasten waren betaald van een te laag inkomen. Wist hij veel van
aanvulling door de sociale dienst.
Zijn ID card was verlopen en moest in Eindhoven
verlengd worden en kost geld dat er niet meer was…. Een medewerker van het
uitzendbureau stuurde hem naar de sociale dienst. Uiteindelijk zette Mart zijn
trots opzij en besloot een bijstandsuitkering aan te vragen. Zonder geldige ID
card kan dat niet en werd Mart weggestuurd bij het loket van de sociale dienst…
Dat moet de genadeslag zijn geweest… Ontmoedigd
lamgeslagen en wanhopig heeft hij zich opgesloten in zijn kamertje…. Alleen op de wereld achter donkere fluwelen gordijnen.
Geen familie tot wie hij zich wenden
kon… Gekmakende uren… dagen en weken werden bijna drie maanden…waarin hij zich
bij elkaar probeerde te rapen….wat niet lukte.
Dat moet de hel zijn geweest. De voorraadkast leeg en de
laatste euro opgebruikt aan voedsel in noodrantsoen. Gekookte rijst met een
sausje uit een flacon. De laatste drie weken leefde hij op warm water met
suiker als “thee.”
Tot zijn verhuurder, de bemoeizorg en het consuminderhuis in
zicht kwamen…
Het consuminderhuis heeft als regel; voor wat hoort wat…
Mart zou direct na het eerste crisis pakket tweemaal per week een voedselpakket
krijgen en zou daar iets voor terug moeten doen. Dit paste wel bij hem, alleen
kon hij geen mensen meer verdragen.
Net over de drempel van het consuminderhuis
heb ik Theo erbij geroepen die naast hem ging zitten in de entree en moeizaam
een oppervlakkig gesprekje ontstond. De kracht van Theo de volksjongen is zijn
gemoedelijkheid. Vanaf afstand heb ik Mart zijn lichaamstaal bekeken. Te mager
in te wijde kleding… Zijn vluchtende ogen naar de deur…en naar de grote vrouw
die het voedsel had gegeven. In zijn cultuur van dictatuur kruip je voor de
groten die de baas lijken te zijn en hoe groot en liefdevol mijn hart ook is en
hoe weinig de baas…. hij kon me niet zien als gelijke….
Ik besloot enkele minder “bedreigende” mensen om Mart
heen te formeren op een plekje ver van het drukke consuminderhuis. De volmaakte
plek was en is onze moestuin waar veel werk wachtte en de frêle Gertie
moestuinieren wilde leren. Jos de vrolijke jonge meneer met autisme paste goed daarbij… Ikzelf was steeds kort aanwezig om het werk uit te leggen
waarna Gertie het overnam in overleg met Mart en Jos. Mart deed het "zware" werk voor Gertie die zaaide nadat was gespit. Daarbij moet zijn terugkeer van zeer laag zelfbeeld naar mannelijkheid zijn begonnen...De derde figuur van Jos bracht steeds weer vrolijkheid en een soort neutraliseren...van een tweetal naar een team.
We hebben een goeie
gebruikte wasmachine laten brengen na Mart te hebben geïnformeerd over tijd en
dag. Een gekregen diepvriesje kwam in zijn kamer naast de goeie kast. Hij
moest zich veilig voelen door voedsel op te kunnen slaan.
En bemoeizorg? … Kon de ID pas van Mart verlengen na een
lening uit het noodfonds van Maatschappelijk werk. Het duurde nog zes weken
voordat de bijstandsuitkering kon worden aangevraagd en die gaat nooit met terugwerkende kracht. De bijstanduitkering gaat altijd in vanaf datum aanvraag en de behandeltijd van aanvraag en toekenning duurt altijd zes weken of langer. Een voorschot hebben ze geen oren naar... Waar Mart al die tijd van leefde waren onze boodschappen en elke week
stopte ik daar een envelopje met 15 euro bij….Naast de uiterste houdbaarheid
boodschappen die we krijgen van de supers PLUS en JUMBO kreeg hij boodschappen
uit ons “winkeltje.” Dat winkeltje wordt regelmatig gevuld met ingekochte
boodschappen zoals afwasmiddel, sunlight en soda (om zelf wasmiddel te maken) closetpapier
pasta bonen rijst olie en en… We hielden vlees voor Mart apart want hij is een
carnivoor. Hij at groenten en aardappels uit onze moestuin en brood en fruit
als we hadden maar nooit zoet….
De verhuurder van het appartementje was gelukkig zo coulant
dat hij wilde wachten op de huur waarvan de achterstand inmiddels zes maanden
was geworden. Dat was een groot geluk en werd geen uithuiszetting aangevraagd….
De zorgverzekering had inmiddels de boeteregeling ingevoerd en dat betekend 30%
boete maandelijks op de basis verzekering en uit de aanvullende verzekering
gezet. De schuld opgelopen door maanden zonder inkomen was inmiddels naar de
6000 euro opgelopen… Die schuld zou afgelost moeten worden van zijn
bijstandsuitkering en later uit werk als Mart weer gezond zou zijn….Mart bleef
overeind omdat vele handen hem droegen...
Ik zag hem langzaam ontspannen in de zon in de moestuin.
Alsof iets vredigs uit lang vervlogen tijd terug kwam in zijn lijf. In stilte
werkte hij de aarde om waarmee hij een leek te worden. Het spitten werd door
zijn lijf herkent leek het wel. Ik zag de eerste glimlach verschijnen die de
apathie even liet verdwijnen terwijl onze ogen elkaar vonden. Hij moet mijn
tranen van ontroering hebben gezien terwijl we elkaar alleen maar aan hebben
gekeken zonder woorden.…. De week erop gaf ik hem de sleutel van de schuur en
maakte hem daarmee baas van de moestuin…
Ik bleef op afstand en Gertie was onze tussenpersoon die
klaar kreeg dat Mart kleding accepteerde. Als de kleding maar donker van kleur
was en mannelijk, wat moeilijk was met zijn kindermaat. De voedsellijn kreeg
hij van mij als eerste in de rij om direct weg te kunnen vluchten ver van de
mensen. Hij was en bleef als een aangeschoten dier op de vlucht…afgewisseld door
steeds meer voorkomende sterkere momenten…
Mijn volgende zet was een gekregen goede fiets en zwarte
fietstassen in robuuste mannenstijl. Theo en Mart hebben er nog aan gesleuteld... en ze spraken wel eens met elkaar net voor de
voedsellijn. Joze kwam erachter dat hij een pan zocht die hij kreeg en hij
zocht bordjes langs de rekken…altijd klaar om te helpen en o.a. de kratten voedsel mee naar binnen te dragen. We vroegen hem om de voortuin van het
consuminderhuis bij te houden en soms zagen we hem buiten openingstijd aan het
werk in moestuin en borders. Hij had immers de sleutel van de gereedschap
schuur.
We fietsten met opzet wel eens voorbij om een praatje te maken. Hij was
eigen baas en kwam aan in gewicht door het goede voedsel en won aan spierkracht
door het werk. Wat vooral groeide was zijn eigenwaarde. We hoorden voor het
eerst zijn lach en zijn gezicht straalde steeds meer… Tijd om weer een stapje
verder te gaan…
Mart in de tuin van Molenberg waar hij even terug zakte
en om een hoek verdween als vrijwilligers de tuindeur uitkwamen. Hij haalde
geen koffie of water uit angst voor de mens en werd hem drinken gebracht door
steeds dezelfde meneer of door mij. Ook dat ging over met stukjes en beetjes.
Het ging wel eens goed mis toen een ego meneer zijn werk uit handen nam door
een bosmaaier te willen uitproberen en hem naar een hoek in de tuin verwees…Daar
stond hij diep gebogen klaar om te vluchten…Dan praatte ik rustig met Mart over
de communicatie storing… En misschien vond ik dit gebeuren wel erger dan hij…
Ik probeerde me in te leven in zijn wereld van diep
beschadigd mens herstellend in eigenwaarde. Ik gaf hem de vrije teugel ook in deze tuin die in het hart van
het huis ligt veel dichterbij mensen dan in Landgraaf. Hij wilde steeds maar
weer alleen werken en tijd heelt alle wonden. We aanschouwden het wonder van geven en krijgen in de samenwerking van
Mart en moeder aarde….
Mart groef drie boomwortels uit tijdens zijn werkdagen op
donderdag en vrijdagochtenden. Zelfs een hele boomstam met wortelkluit groef
hij uit waarbij hij zelf hulp vroeg aan de mannen van de klussendienst
binnenshuis. De boomstam moest met twee mensen weg gedragen worden en
we hebben de takken later gebruikt voor de vuurkorf tijdens de Kerstmarkt.
Ik
zag Mart zijn zelfverzekerd optreden van man die wat presteert. Ik zag hem wel
eens op de fiets rijden met zijn flamboyante pet die opeens was verschenen. Zijn
“goedemorgen” als hij vroeg binnenkwam. Een pracht gespierde blije man in
pocketformaat….
Aan eigenwaarde gewonnen verdraagt Mart al meer mensen om
zich heen. Regelmatig zet ik hem voor het blok als bijvoorbeeld de deelnemende
vrouwen aan de kookworkshop willen oogsten. Ze vragen dan hulp aan hem… Ik
vraag zijn raad over de tuin en voeg me naar zijn plan omdat dat zo heerlijk
helend voor hem werkt… De jungle die
eerst onze tuin overwoekerde met brandnetel, wilde bramen en mos is door Mart
verwijdert inclusief de wortelkluiten tot 60 cm diep.
De aarde is gezeefd door een legerbed met stalen spiraal en
waar vijf mensen vorig jaar de brui eraan gaven (op Ramon na) werkte Mart elke
week twee ochtenden gestaag door…maanden lang. De mensen van de kledingafdeling
zochten twee nette winterjassen voor Mart en een minder dik oudje om in te
werken. Van Theo kreeg hij een horloge want die had hij niet. Hij heeft geen
telefoon en geen PC en misschien komt dat nog.
Er kwamen hergebruik hoge werkschoenen en nette schoenen.
Altijd in grijs of zwart want een andere kleur zag hij niet zitten…Zijn nu vaak
aanwezige lach is adembenemend… Binnenkort houden we werkbespreking over de
tuin en het zaaiplan….hij en ikke…want ik heb alweer een plan. Ik zal in de
matrassen ruimte een afgeschutte plek inrichten met als “muur” twee kasten waar
zaaigoed en materiaal in kan. Er komen tafels tegen het raam voor zaaibakjes, waar nieuw leven in zal groeien. Die ruimte zal meer van hem zijn dan
van mij want ik heb nooooooooooit tijd denk ik wel... Ik zal mensen naar hem toesturen voor
een praatje….en ik zie het zo voor me… Mart verder groeiend naar nog meer
stabiliteit…
We geven hem nog steeds uiterste houdbaarheid voedsel
zodat hij zijn schuld sneller kan aflossen en een spaarpotje opbouwen… Hij
leeft van 25 euro per week. Met Kerst willen we ook aan hem een bigshopper
houdbaar voedsel geven met veel rijst, groente in blik, gedroogde bonen
sunlicht soda, afwasmiddel bloem en en en en ja ook waardebonnen voor vlees… In
Godsnaam maar alleen voor de hardnekkige carnivoren die ik nog moet proberen te
leren dat vlees niet hoeft.
Aan velen willen we volle bigshoppers op maat meegeven vooral
alleenstaande vaders en moeders met kinderen want ieder van onze doelgroep
heeft zijn/haar eigen crisis verhaal. We kennen van elk gezin de achtergrond
en ons doel is met Kerst even alle zorgen wegnemen tot in het nieuwe
jaar…. Ik start kerstactie 2019 met 50
euro inzet… Help jij mee? Alles is goed
en niets blijft aan de strijkstok hangen. In de mijmeringen zal ik foto’s delen
van wat werd gekocht….en verhalen over alle geluk dat jij en wij geven kunnen...
Je bijdrage kan op IBAN
NL14 RABO 0173658903 van Consuminderhuis Parkstad te Landgraaf. Zet er maar Kerstactie bij….
Annemiek.
