Beste mensen,
Hang je leven aan een
beestje, als de medemens je teleur heeft gesteld.
Dan kan de diepste
duisternis je niet deren
Annemiek.
Eerste Kerstverhaal 2018….
Stille wanhoop in het voetlicht…
Minder armoede dit jaar
hoorde ik bij het NOS journaal… in ons consuminderhuis weten we dat minder
mensen aan de bel trekken… De stille armoede blijft gewoon wat langer en beter
verborgen… Een voorbeeld daarvan is Rietje…Haar verhaal is vooral
leerzaam. Het verhaal van Jos is diep
schrijnend… De namen zijn gewijzigd…
Rietje….In elke consuminderkring die ik start zijn van de tien mensen wel drie die door bewindvoerders werden of worden “genaaid.” Sorry voor het woord. Een kring start met budgetteren leren en blijkt dat mensen met bewind voering meestal geen inzage krijgen van wat er van hun geld in en uitgaat. Bewind voering wordt in moeilijke tijden aangevraagd door een maatschappelijk werker of je aangepraat om een huurwoning te krijgen als je geen spaarpot hebt. Bewind voering wordt door de rechter opgelegd en je kan er zo weer uit maar dat gebeurd niet als de bewindvoerder als advies bij de rechtbank aangeeft dat toezicht nog nodig is…
Als je geen schulden hebt kost bewind voering 111,00 euro per maand en met schulden 155,00 met uitschieters naar 175,00 euro. Een cliënt is een mooie melkkoe die je vooral dom moet houden… maar nu komt het duiveltje bij me boven. Ik ken ook zeer goede bewindvoerders al kan ik ze op een hand tellen. Voor enkelen is bewind voering beslist noodzakelijk…
Gelukkig heb ik korte
lijnen naar sociale dienst en maatschappelijk werk, de gemeentelijke afdelingen
schuld hulp en bel ook soms gewoon een bewindvoerder op… Bij Rietje bleek een
jaar lang geen bijzondere bijstand aangevraagd te zijn voor bewindvoerderkosten
waar ze recht op heeft. Dat kon niet meer omdat het jaar voorbij was en
bijstand nooit met terugwerkende kracht kan aangevraagd. Dat betekende een
schuld van tegen de 2000 euro voor Rietje die van haar WAOotje op minimum
niveau min 10% beslaglegging de schuld moest aflossen. De kwijtschelding BSGW
(gemeentelijke belasting en waterschap)
was ook niet aangevraagd en kwam daar 380,00
euro bovenop. Rietje was een fijne cliënt vertelde de bewindvoerder nog
want ze zeurde nooit aan de telefoon om geld voor kleding of verjaardagen van
de kinderen… Nee Rietje schaamde zich, begreep het allemaal niet, zweeg en crepeerde. Ze gaf het beste aan de kinderen en leed in
stilte. Gelukkig maar kwam ze in het consuminderhuis terecht en kreeg een warm
vloerkleed, een bed voor een van de kinderen, kleding en een wasmachine die het
heel goed schijnt te doen al maakt hij wat lawaai. Wie maalt erom in de achterkeuken…
zolang hij draait en anders staat er bij
ons nog een tweedehandsje… Bij de bewindvoerder was geen geld voor een nieuwe
wasmachine, vertelde hij en dat was niet vreemd als door wanbeleid schulden
ontstaan…
Rietje krijgt tijdelijke voedselondersteuning bij ons… om even de druk
eraf te halen. Ze huilt wel eens de spanning eraf van louter vreugde omdat ze
er niet meer alleen voorstaat. Wat Rietje naast de spullen kreeg is iemand die
met haar meekijkt en de bewind voerder weet dat inmiddels ook.. Rietje leert
budgetteren en wordt wijzer. Ze kan over een klein jaar bij de rechter (door
haar mooie maandafrekeningen mapje) bewijzen dat ze het zelf kan en verlost
worden van de bewind voerder….Ze leert niet alleen budgetteren maar ook meer doen met minder door gezond te
leren koken van bijna niets en de truuks om geld over te houden omdat ze de
juiste wegen leert bewandelen.…We gaan het wederom meemaken dat iemand als Rietje
trots rechtop zal gaan lopen en zelfbewuster worden. Ze zal zich niet meer een
oor laten aannaaien door wie dan ook… daar werkt ze aan. Zelf doen maar niet
alleen! 
Jos…
Alleenstaand en al wat
ouder. Hij heeft een Wajong uitkering en werkt parttime in een klein fabriekje aan
de rand van het dorp. Op de fiets kan hij daarnaar toe. Een vrolijk goed simpel
mens en als alles gewoon zijn gangetje gaat is er niets aan de hand met Jos. Een
ongeluk zit in een klein hoekje, komt altijd onverwacht en zelden alleen…
Jos was in de problemen
geraakt en een maandvoorschot achter bij Essent. Dat werden er drie binnen een
half jaar, door samenloop van omstandigheden nadat hij een heup had gebroken na
een val met zijn fiets. Er moesten wat trainingsbroeken komen en nieuw
ondergoed omdat het oude tot op de draad was versleten. Zijn zus zou daar wel
voor zorgen en moest Jos eerst onder het mes om een pin in zijn heup te zetten
voor hij naar huis mocht, heb ik begrepen. Toen dacht Jos nog niet aan de 385
euro eigen bijdrage zorgverzekering die moest betaald. Hij kwam nooit bij de
dokter. Zijn al snel zichtbare tweede financiële strop werd zijn eigen zus die hem
hielp met boodschappen doen. Jos was blij geweest met de hulp en zweeg over de
wel erg ruime hand waarmee door zus werd ingekocht. Het moest maar even, ze
hoefde niet te weten hoe karig zijn huishoudbudget was. Jos gaf hoog op over de
hulp van zus en iedereen was gerust…
De stille manipulatie
moet toen zijn begonnen en eigenlijk had Jos het wel gevoeld maar kon geen kant
uit. Het ongeluk had hem heel onzeker gemaakt en hij liet alles maar over zich
heen komen. Hij kon niet goed tegen veranderingen. Opeens stond zijn hele leven
op z’n kop. Het waren niet alleen de te
dure boodschappen maar ook de nodige eurootjes die hij betaalde voor de
schoonmaak uurtjes van zijn zus en de was die opeens met dure spullen werd gedaan.
Ze was gewoon verkwistend… De vele keren dat zijn zwager hem voor controle naar
het ziekenhuis bracht werd verrekent want je wil niet over de tong gaan.. Al
die drukte in zijn huis en de oude hond die nu door zijn neefje uitgelaten werd.
Daar gaf hij ook weer geld voor want die neef was erop uit. Dat zal hij wel van
zijn ouders hebben geleerd. De vele keren dat er friet werd gehaald omdat er
geen tijd voor koken was geweest. De
zwager van Jos die steeds weer vertelde dat hij meer mensen naar het ziekenhuis
bracht en ze altijd een tientje in de auto achterlieten. Een taxi kost meer
nietwaar. En zijn zus die van de hoge toren blies hoeveel ze deed voor Jos werd
geprezen door de buurt.…. Hij mocht wel dankbaar zijn voor zo’n goeie zus…Zus en zwager woonden zo ongeveer bij Jos in… met koekjes bij de koffie die opeens van D.E. bleek te zijn en niet van OKE merk en mee eten bleek vaak gemakkelijker. Ze konden de kosten immers delen maar de grootste post betaalde jawel….
Jos… die altijd sober had
geleefd maar overhouden was nooit gelukt door zijn oude hond die speciaal voer
moest hebben (nierproblemen) en het beestje was zijn “kind” geworden toen hij na
zijn scheiding alleen kwam te staan… Van zijn vakantiegeld moest hij meestal
hoognodige uitgestelde aankopen doen of de minstand op zijn bankrekening aanvullen…
Herstellen van een gebroken heup duurt lang als je niet meer zo jong bent en de
tijd boven draagkracht moeten leven werd hem fataal. Een betalingsregeling voor
die 380 euro schuld bij de zorgverzekering had hem misschien kunnen redden maar
tegen de familie manipulatie was hij niet bestand. Jos zweeg uit onmacht en
schaamte…Toen hij weer mobiel was heeft hij ze zo ongeveer uit huis gezet. “Stank
voor dank,” zei zus. Toen was door Essent al beslag op Jos zijn uitkering gelegd,
tot de beslagvrije voet en dat is 10% onder minimum… en Jos zweeg.
Jos zweeg nog steeds toen
na drie maanden de ongeopende post een flinke stapel was geworden. Deurwaarders
vonden hem nooit thuis en werd de energie afgesloten. Niemand mocht het weten… Hij
was weer redelijk mobiel en kon op de hand wassen. In de zomer was dat geen
probleem geweest. Er was ook nog een wasserette in de buurt. De dag begon als
het licht was en hij ging met de kippen op stok als het donker werd na de
nodige kaarsjes te hebben gestookt. Nou
ja… hij sliep op de bank met de hond in de mand ernaast, want in zware tijden
wil je dichtbij het liefste zijn dat je hebt. Dieren bedriegen je niet want hun
liefde is onvoorwaardelijk. Alle deuren waren steeds afgesloten en de rolluiken
dicht als de schemering was gevallen. Hij was zogenaamd niet thuis en sloop
door zijn huis. Soms trillend in een hoek gedrukt als de bel maar bleef gaan. De
onzekerheid, het opgejaagde gevoel van direct na het ongeluk had hem niet meer
verlaten… integendeel het werd alleen maar groter…
Jos weerde alle bezoek en
een oud butagasstel met een gasfles werd zijn redding. Zogenaamd om frites op
te bakken in de schuur om stank in huis te voorkomen. In werkelijkheid stond
het gasstel in de keuken voor warm water voor koffie en een wasbeurt van zijn
lijf en om wat eten op te warmen. Jos was vindingrijk en laadde zijn telefoon
op zijn werk op, zonder dat iemand maar iets door had…
“Kom je vanavond ook
langs Jos?” “Mag ik me dan bij jou even douchen, ik kom dan net van een zware
klus iets verderop” Lekker door en door opwarmen in het weekend doe je bij de
supermarkt of IKEA en bij moeder in de verpleegkliniek laadde hij op zondag de
telefoon op… Zo heeft hij het hele verhaal aan me vertelt en we hebben er samen
om gelachen hoe vindingrijk hij was… om de verdrietige lading te maskeren… 
Hij heeft het bijna twee
jaar volgehouden en er moest iets gebeuren want Jos vervreemde van de samenleving
en was een kluizenaar geworden. Hij kon er niet meer tegen en raakte
overspannen van alle geheimzinnigheid…. De tranen zaten constant hoog omdat hij
nog een winter niet meer aankon en
uiteindelijk brak hij… op zijn werk Zijn leidinggevende belde naar
maatschappelijk werk waar hij dezelfde maand nog een afspraak kon maken. De
leidinggevende wist gelukkig ook van ons consuminderhuis waar hij direct werd
geholpen…
Er kwamen dekbedden en
wollen dekentjes voor hem en zijn beestje en extra kleding want er was zoveel
versleten en vooral te vies geworden om nog ooit schoon te krijgen. Jos kreeg voedsel
in blikken en potten en vers spul voor diezelfde dag. Dat kon bewaard in een
koelbox (die wij nog hadden staan) buiten in de kou naast zijn keukendeur.
Om weer aangesloten te
worden plus maand voorschot plus eerste aflosbedrag van de schuld bleek 800
euro nodig te zijn waaraan we ook een deel bijdroegen en de grootste moot via
maatschappelijk werk uit het noodfonds kon worden betaald. Jos werkt naast zijn
werk enkele uren in de week in ons consuminderhuis en kreeg nog wat meubeltjes
die aan vervanging toe waren. Als Jos kwam werken bracht hij de vuile was mee
die ondertussen werd gedraaid en kon schoon weer mee naar huis…. Jos deelt nog een
tijd mee met onze voedsellijn als aanvulling omdat hij zich het eten uit de
mond spaart voor het dure hondenvoer en dat is hem aan te zien…Daarbij de
aflossing schuld bij Essent niet te vergeten. We helpen tot de beslaglegging
van zijn uitkering afgaat en nog ietsje verder als het eraan zit. We zien Jos
rustiger worden en blij en zijn hond heeft hij al eens meegebracht die we
uitgebreid hebben bewonderd en geknuffeld. Het beestje dat hem liefde gaf toen
eigen volk hem uitbuitte… We blijven Jos helpen ook later nog, met kleding en
linnengoed waar hij veel mee bespaart en blijft hij af en toe in onze nabijheid
en blijven we meekijken met dit zeer goed lief mens…
Jos had vroeger tientallen
jaren lang iemand van Meander die wekelijks een uurtje meekeek… Door bezuiniging
was die hulp weggevallen….We zien het meer… met als gevolg de stille armoede…
We willen velen in crisis o.a. Rietje en Jos verwennen met de Kerst. Een flinke bigshopper vol goede boodschappen mee waar ze wel tien dagen mee uit kunnen komen. Natuurlijk ook iets lekkers en een envelopje voor de zaken die nog gekocht moeten worden voor de feestdagen om even geen zorgen te hebben… Help jij ons mee? Ik open met 50 euro de Kerstactie… Graag een bijdrage op bankrekening:
IBAN NL14RABO0173658903
van Consuminderhuis Parkstad te Landgraaf. Zet er maar Kerstactie bij….
Annemiek.
