Verhalen uit mijn levensfase in het consuminderhuis...
De verhalen spelen uit de tijd, dat ik het consuminderhuis oprichtte met als doel mensen met financiële problemen leren, meer te doen met minder. Allereerst de hoognodige spullen en voedsel geven om rust te brengen.
Daarvoor werd deelname aan de cursus verwacht (Consuminderkringen) waarin o.a. budgetteren werd geleerd en energiezuinig zijn. Goed voor je portemonnee en de Aarde. Werken als vrijwilliger was ook een optie als door verwarring/trauma even niets geleerd kon worden.
Door zelfreflexie werd in de cursussen meestal duidelijk wat de oorzaak van de schulden was. Dat kon een relatiebreuk zijn of dure verslaving, aan wat dan ook. horen dat meer mensen schulden hadden hielp. Geen mens keek op je neer binnen deze veilige sfeer waarin je trots werkte aan grip op geld en leven. Consuminderkringen duurden zolang als je dacht de cursus nodig te hebben en soms was dat een jaar of langer. Een groep moest ik na 2 1/2 jaar opheffen, de deelnemers wilden door de leerzame gezelligheid niet stoppen. Ik heb 50 van die groepen begeleid binnen 16 jaar. Mijn grootste troef was door openhartigheid, openhartigheid uitlokken. Bij het voorstellen vertelde ik meteen dat ik getraumatiseerd was door een
gewelddadige verkrachting als kind, een eetstoornis had en in mijn jeugd grote armoede had gekend. Die levenservaring wilde ik doorgeven...
Na 2021 moest ik door omstandigheden stoppen ( die later in de verhalen zal blijken) en In het consuminderhuis kwamen nieuwe leiders met een andere visie en nooit meer zal het consuminderhuis zijn zoals bedoelt bij de oprichting. Het is wat het is…
Mister Nobody… Hij is vanuit “bemoeizorg” naar het consuminderhuis doorverwezen en hij wil daar duidelijk niet zijn. Hij staat met een been al bijna weer buiten maar moet wel, gedreven door honger. Hij is duidelijk ondervoed maar verzorgt. Klein van stuk en zijn lichaamstaal straalt trots en waakzaamheid uit. Ik blijf dan ook op afstand van hem staan. Hij zegt niet waar hij vandaan komt en zijn naam blijkt ook niet echt. Hij noemt zichzelf Ben…
Ik kan hem alleen maar met veel geduld en liefde helpen. Ben spreekt de Engelse taal en mijn talen zijn heel slecht. Ik voel dat ik voorlopig geen tolk erbij moet halen, dan zou hij wel eens weg kunnen lopen.
Ik hou hem vast met mijn ogen en vraag wat hij nodig heeft. Dat is werk om eten te kopen zegt hij. Ik stop per direct mijn werkzaamheden en ga samen met Ben naar buiten... Een stukje verder ligt ons moestuintje en hij volgt me aarzelend op enige afstand. In het moestuintje vraag ik hem de tuin om te schoffelen. Hij is het duidelijk niet gewend maar pakt aan.
We brengen in stilte in afstand van elkaar twee uur door met tuinwerk waarbij ik af en toe zijn ogen ontmoet en glimlach. Zijn spieren lijken iets meer ontspannen als we teruglopen naar het consuminderhuis. Het is inmiddels gesloten en iedereen is naar huis. Ben komt aarzelend binnen. De stilte zonder mensen bevalt hem zie ik aan zijn lichaamstaal.
Ik bedank hem hartelijk voor het werk en zeg dat hij voedsel kan krijgen als betaling. Heel aarzelend komt hij mee naar de koelkast voorraadkast en vriezer en accepteert wat hij een redelijke vergoeding vind. Het is weinig en ik dwing hem niets op.
Wel vraag ik hem of hij me elke dag wil helpen in de moestuin die op enige afstand van het consuminderhuis ligt. Ik heb hulp nodig vertel ik en kan alleen betalen in eten. Verder zal hij daar alleen zijn samen met mij. De afspraak is om tien uur voor het consuminderhuis. Hij knikt en zijn schouders lijken niet meer zo gespannen als hij de deur uitgaat. Mijn tranen komen als hij weg is, compassie met deze mens die zoveel is aangedaan…
Later blijkt dat de verhuurder van zijn piepklein studiootje maatschappelijk werk heeft ingeschakeld toen Ben al drie maanden de huur niet had betaald. Ben leefde al wekenlang op water met suiker. Het laatste voedsel dat hij nog in huis had.
Voorlopig kan ik alleen maar proberen zijn vertrouwen te winnen, zodat hij me toe zal staan hem te helpen naar stabiliteit. Vervolgens kan ik weer in de berm van zijn levensweg gaan staan. Hij zal het zelf moeten doen maar nu even niet alleen.
Hij is te ver heen om zelf gespecialiseerde hulp te zoeken...Wordt vervolgt
Annemiek.
Mart…deel 2. Terug in de tijd….Mart is gevlucht uit een land waar totalitaire dictatuur heerst. Hij werkte in het geheim als Godsdienstleraar in de christelijke leer. Een godsdienst die niet werd geaccepteerd. Mart werd gevangen genomen en kwam in een concentratiekamp terecht.
Het is hem gelukt te vluchten en in leven te blijven.
Zwaar getraumatiseerd, ondervoed en vol littekens van de mishandelingen. Hij
belande na veel omzwervingen in Nederland waar hij een verblijfsvergunning
kreeg. Zijn trauma’s en lichaamstaal vertellen me meer dan genoeg… We willen
vooruit en niet wroeten in menselijk lijden.…
Wat ik weet is dat Mart kort in het sociaal pension HEUGDERLICHT heeft gewoond. Drie maaltijden per dag, douche en was gelegenheid. Een eenpersoons bed en een smalle ijzeren kast in een tweepersoons kamer. Eten in de “eetzaal” en regels hoe laat je weg mocht gaan en thuis hoorde te zijn. Een bijstandsuitkering werd aangevraagd en aanmelding bij een zorgverzekering.
Het grootste bedrag van de uitkering ging naar het sociaal pension voor kost en inwoning en administratieve en/of juridische ondersteuning. Een deel naar de premie zorgverzekering en een klein deel werd gespaard voor de eerste maand huur en/of borg en tweedehands inrichting voor een kamer of appartementje als alles geregeld zou zijn.
Zakgeld was 10 euro per week waar Mart ook nog van
spaarde… Heugderlicht (inmiddels LEVANTO) is een goede start naar werk en
een plek in de Nederlandse samenleving…
Mijn doel van het consuminderhuis was o.a.
samenwerking met de volgende “partners." Sociaal pension Heugderlicht,
Maatschappelijk werk, stichting MEE en zelfs justitie en de sociale dienst.
Verder leverden we noodhulp als het moest binnen een uur kleding als iemand op
straat werd gezet in wat hij/zij op dat moment aanhad. Soms was dat in
nachtkleding, op blote voeten. Op de gekste tijden werd gebeld om iemand te
voorzien van een garderobe. We maakten setjes in voorraad voor
mannen/vrouwen/kinderen en het nieuwe ondergoed dat binnen kwam werd daarvoor
apart gehouden en de beste kleding en schoenen. Vele vrijwilligers hielpen mee
met sorteren kleding spullen en meubels ophalen/bezorgen.
Wel moest ik overal bijzijn want met regelmaat van de klok werd opgehaald goed spul onderweg ergens opgeslagen en doorverkocht. Een bijna nieuw gasfornuis dat voor een mevrouw met kinderen was bedoeld was opeens van gedaante veranderd en een vuile roestbak met een poot geworden.
Terug naar Mart… Mart wilde hard werken om een nieuwe
toekomst op te bouwen op een veilige plek. Hij wilde zo snel mogelijk weg bij
het sociaal pension en de mensen waar hij niets mee had. Hij was, of in zijn
kamer of buiten. Hij wilde aan de slag in welke arbeid dan ook. Alleenstaande
nette mannen zijn gewild bij particuliere appartementen verhuur. Mart dronk
geen alcohol, bleef ver van mensen vooral vrouwen.
Mart kwam na verloop van tijd in aanmerking voor een
zit/slaapkamer op begane grond in een rijtje wat eerst hotelkamers waren
geweest. Ze werden voor veel geld verhuurd aan mensen in de onderkant van de
samenleving…Huisjesmelkers die de optrekjes op lieten lappen door zwartwerkers.
Als je niet veel gewend bent is het de hemel op aarde…
en Mart moet heel blij ermee zijn geweest. Het zitslaapkamertje had achter een
muurtje een keukenblokje, en achter een schot een douche en toiletpot. Je was
in een stap van keuken naar WC en douche. Ik ken deze “appartementen” die
behoren tot de betere van dit soort. Ieder had een eigen ingang zodat
huurtoeslag kon aangevraagd. Je stapt vanuit het trottoir zo in de
zit/slaapkamer. Aan de buitenkant past net een brievenbus naast de deur en het
raam. Elk kamertje had hetzelfde huisnummer met ABCDEFGH enz… erachter. Wat
slim bedacht…
De kamers staan in een niet zo goed bekend staande buurt en je kan een paar deuren naar links drugs krijgen en iets meer naar rechts naar de hoeren gaan... Aan die voorzieningen had Mart geen behoefte… Zijn “verslaving” was enkele sigaretjes per dag heel dun gerold van een pakje halfzware shag waar hij een eeuwigheid mee deed… Op het trottoir werd gebarbecued, gezopen, keiharde muziek gedraaid want het complex lag aan een gemeenteplantsoen tegen een bosje achter een tankstation.
Mart zou een jaar begeleid worden door een coach die
samen met hem de mogelijkheden bekeek naar een baan en hielp met de inrichting.
Mart hing tweedehands dikke overgordijnen voor het raam die dicht geschoven
nooit meer open gingen en zijn deuren waren altijd op slot. Zijn bed was een
tweezits bank die hij samen met een kast en salontafel met hulp van zijn coach
had opgedaan. Een beetje servies en een dekbed/ overtrek plus hoeslaken
en de nodige handdoeken kreeg hij mee van het sociaal pension. Verder een
tweedehands wasmachine en tafelmodel koelkastje dat van het gespaarde geld was
aangeschaft. Mart zijn eigen thuis in een nieuwe wereld… en kon de jacht naar
werk beginnen…
Later heb ik begrepen dat hij niet slapen kon op de
zachte bank en een plank opscharrelde die op een lap op de salontafel werd
gelegd. De salontafel tegen de bank geschoven was dat zijn bed, dat hij overdag
opruimde. Hij heeft nooit een matras willen hebben ook geen kussens. Op een
harde bodem slapen was hij gewend. Hij onderhield de meubeltjes tot ze blonken
als een spiegel.
Werk kreeg hij via uitzendbureaus en de kloe was dichtbij huis of met openbaar vervoer bereikbaar met een bus of treinkaart. Ongeschoold arbeiderswerk met de hoop op een vast contract wat zelden gebeurde in die tijd en nu nog steeds. Soms liep een tijdelijk contract zomaar af en beloofde het uitzendbureau de week erop nieuw werk dat toch later kwam dan men dacht en vielen gaten van soms anderhalve tot twee weken zonder werk (lees inkomen) per maand. Mart kon soms net de huur betalen en de zorgverzekering. Voor eten was er dan niets over en sprak hij zijn spaarpotje maar weer aan…
Zo zijn enkele jaren verlopen en raakte Mart van de
regen in de drup…De stress kreeg hem in de klauwen nadat inkomen loze dagen
talrijker werden. Zo moet het zijn gegaan…en blijkt ook uit zijn jaaropgave…
Zijn ouwe fiets versleten tot de draad en zijn oude gekregen wasmachine defect
terwijl in de spaarpot de bodem was te zien. Elke euro was nodig geweest voor
spaarzaam voedsel nadat vaste lasten waren betaald van een te laag inkomen. Als
hij al wist van aanvulling door de sociale dienst dan ging hij daar niet voor.
Hij meed mensen…en vroeg geen hulp. Mensen als hij noem ik een zorgwekkende
zorgmijders.
Zijn ID card was verlopen en moest in Eindhoven
verlengd worden en kost geld dat er niet meer was…. Een medewerker van het
uitzendbureau stuurde hem naar de sociale dienst. Uiteindelijk zette Mart zijn
angst pleinvrees en trauma opzij en besloot een bijstandsuitkering aan te
vragen. Zonder geldige ID card kan dat niet en werd Mart weggestuurd bij het
loket van de sociale dienst…
Dat moet de genadeslag zijn geweest… Ontmoedigd
lamgeslagen en wanhopig heeft hij zich opgesloten in zijn kamertje…
Alleen op de wereld achter donkere fluwelen gordijnen. Geen familie tot
wie hij zich wenden kon. Dagen en weken werden bijna drie maanden…waarin hij
zich bij elkaar probeerde te rapen… wat niet lukte.
|
|
noodrantsoen. Gekookte rijst met een sausje uit een flacon. De laatste drie
weken leefde hij op warm water met suiker als “thee,” uithongering tot de dood
volgt?
Misschien zou dat zomaar zijn gebeurd. De verhuurder
van zijn “huisje” ging op onderzoek nadat drie maanden de huur niet was betaald
en schakelde maatschappelijk werk in en kwam Mart uiteindelijk via bemoeizorg
bij mij terecht…
Wordt vervolgt…
Mart
deel 3
Mart zou moeten wennen aan meer mensen om hem heen en
werd een jonge vrouw met inlevingsvermogen in de moestuin toegelaten. Ze sprak
vloeiend Engels. Daar kwam een jonge jongen bij met autisme die leerde weer van
Mart.
Ik was daar altijd bij en zag dat de twee door Mart als
veilig werden ervaren. De jongen en Mart deelden wel eens sigaretjes.
Vervolgens liet ik een sleutel bijmaken van het schuurtje van de moestuin, zodat
Mart ook in avonduren en weekends kon doorbrengen op “zijn” landje.
Er kwam een tuinstoel en Mart ruimde het schuurtje op, had
tuinschoenen daar staan vanaf dat hij schoorvoetend schoenen en kleding
accepteerde. Er kwamen zwarte fietstassen aan zijn fiets waarin hij het voedsel
kon vervoeren dat hij van ons kreeg. Hij nam alleen rijst vlees en brood mee.
Vlees kregen we heel weinig van de supermarkten die de boodschappen met bijna
verstreken UHD aan het consuminderhuis gaven. We spaarden vlees in de vriezer
op voor Mart.
Mart wende langzaam aan de vaste vrijwilligers van het
consuminderhuis vooral aan een gemoedelijke meneer waar ik al jaren bevriend
mee was, tot de meneer zich tegen me keerde. Waarom werd niet uitgesproken.
Het voedsel moest door vertrouwde mensen worden
uitgegeven, zodat niets aan de strijkstok bleef hangen. Bij Mart kwam daar driemaal
per week 10 euro bij, tot de uitkering weer zou gaan lopen.
Bemoeizorg pakte de aanvraag van Mart zijn ID pas aan …
Daarvoor kwam een lening uit het noodfonds van Maatschappelijk werk. Op dat
moment kon pas de bijstandsuitkering aangevraagd worden. Het behandelen van de
aanvraag uitkering duurt meestal zes weken en tegen feestdagen of in de
vakantieperiode soms veel langer. Als de
uitkering wordt toegekend gaat dat nooit
met terugwerkende kracht en gaat in
vanaf het moment van toekenning. Al die tijd zitten de mensen zonder geld terwijl
de kosten huur en vaste lasten doorgaan waardoor de mensen zwaar in de schulden
belanden.
De verhuurder van het appartementje was gelukkig zo
coulant dat hij wilde wachten op de huur waarvan de achterstand inmiddels zes
maanden was geworden. Dat was een groot geluk en werd geen uithuiszetting
aangevraagd bij de rechtbank…
Woningcorporaties mogen na drie maanden huurschuld
uithuiszetting aanvragen bij de rechtbank. De zorgverzekering had inmiddels de
boeteregeling ingevoerd en dat betekend 30% boete maandelijks op de basis
verzekering en werd de aanvullende verzekering stop gezet. De schuld opgelopen
door maanden zonder inkomen was inmiddels tot 6000 euro opgelopen… Die schuld zou
afgelost moeten worden van Mart zijn toekomstige bijstandsuitkering en later
uit werk als Mart weer gezond zou zijn….Mart bleef overeind omdat vele handen
hem droegen...
Waar Mart van leefde waren onze UHD boodschappen en mijn
bedrag elke week. Verder was er ons
“winkeltje.” Dat winkeltje werd regelmatig gevuld met ingekochte boodschappen
zoals afwasmiddel, sunlight en soda (om zelf wasmiddel te maken) closetpapier jam
chocoladepasta smeermargarine, pasta, blikken tomaten, bonen, melk rijst en
olie. Dat geld werd gesponsord o.a. door particulieren en wat overbleef van de
Kerstactie die ik einde jaar hield via mijn blog MIJMERINGEN.
Verhaal Mart deel 4…
Zijn psychoses leken verdwenen of even op de achtergrond. Hij moet mijn tranen van ontroering hebben gezien terwijl we elkaar alleen maar aan hebben gekeken zonder woorden…Later heeft hij me vertelt dat ik toen voelde als zijn moeder. Ja en hij voelde als mijn kind. Ik had vele kinderen in die tijd en nog steeds een aantal.
Ik bleef op de gewenste afstand van Mart en zocht steeds naar functionele onopvallende mannelijke kleding wat moeilijk was met zijn kindermaat. De voedsellijn kreeg hij als eerste in de rij om direct weg te kunnen vluchten ver van onbekende mensen. Hij was en bleef als een aangeschoten dier op de vlucht…afgewisseld door steeds meer voorkomende sterkere momenten…
Mart liep ook wel eens langs bestek en bordjes die hij uiteindelijk vroeg en kreeg. Ik vroeg aan hem om de voortuin van het consuminderhuis bij te houden. Soms zagen we hem buiten openingstijd aan het werk in de borders.
Hij was eigen baas in een veilige omgeving waarin hij groeien kon in zijn eigen tempo. Mart kwam aan in gewicht door het goede voedsel en won aan spierkracht door het werk. Wat vooral groeide was zijn eigenwaarde.
We hoorden wel eens zijn zeldzame lach en zijn gezicht straalde rust uit… Tijd om weer eenstapje verder te gaan…en hem meer los te laten.
Wel betrok ik hem bij de tuinplanning en liet hem mee beslissen over de zwaar onderkomen tuin rond het gebouw in Heerlen dat het tweede consuminderhuis zou worden…
Annemiek.
Mart deel 5…Inmiddels had ik wel oren naar het aanbod van woningcorporatie WONEN ZUID in Heerlen waar een pand beschikbaar werd gesteld om als consuminderhuis te dienen. Heerlen was helemaal onder de indruk van Consuminderhuis Landgraaf.
 |
Het pand werd samen met het bestuur bekeken en was volmaakt. Een groot parkeerterrein met rondom muren en een hek waaraan aangrenzend een flinke ruimte met openslaande deuren lag. Dat zou de meubelopslag kunnen worden. Daarnaast een kleinere deur met een gang waaraan twee kleinere kantoorruimtes lagen.
Een van die ruimtes kon cursusruimte zijn en de ruimte dichterbij de achterdeur voor matrassen en vloerkleden. Tevens een stukje met kasten afgebakend voor Mart om groente in voor te zaaien dichtbij de grote ramen. Maar dat kon later…
Iets verder aan de gang zou een cursusruimte voor kooklessen kunnen worden met (als een klein muurtje werd gesloopt ) werkruimte voorbereiding kookles. Een soort woonkeuken. Links was een grote ruimte voor het personeel (pauze ruimte voor de vrijwilligers.) Er was een keukenblok om koffie te zetten en af te wassen.
Aangrenzend een kantoortje dat afgesloten kon worden. Rondom zaten ramen daarin. Iets verder was de entree voorkant van het pand met daarnaast de grootste zaal waar de algehele kledingruimte zou komen. Een klein hokje als speelgoedruimte en achterin, uitgebouwd de tuin in, een ruimte voor babykleertjes met toebehoren.
Het was een geweldig groot pand en in afwachting dat we het konden betrekken heb ik direct in Landgraaf binnenkomend meubilair en spullen die we in Heerlen konden gebruiken apart laten zetten. Grote dressoirs en kasten die ik normaal zou weigeren werden aangenomen. Beschadigde kasten eveneens. Ze werden in de kelder van het consuminderhuis in Landgraaf opgeslagen… De kelder raakte al snel vol, en niets zou gekocht hoeven te worden om pand Molenberg in te richten…Als het pand schoongemaakt was kon verhuisd worden en starten…
Eerst maar de officiële kant afwerken en handtekeningen zetten. Dat was werk voor het bestuur. Een stichting met twee consuminderhuizen zou het worden… en het pand in Heerlen onder dezelfde voorwaarde als in Landgraaf. Tijdelijk gratis in bruikleen. Stroom en gas was voor rekening consuminderhuis.
Nou er waren heel veel ramen waardoor de winterzon het pand kon verwarmen en bezig zijn houd de mens warm… Intussen was het nog zomer en hadden we voorlopig geen verwarming nodig.
Een team vrijwilligers ging onder mijn aanvoering het hele pand schoonmaken. De grootste klus waren alle rolluiken en ramen dubbelzijdig wassen. Dat was samen met een maatje mijn werk.
In mijn werkverleden, eigenlijk vanaf mijn vroegste jeugd had ik altijd een leidinggevende functie, nog laat heb ik een managementdiploma gehaald. Ik was altijd een keihard meewerkende leidinggevende, die zelf de zwaarste kar trok en niet boven maar naast het
team stond.
De mensen in mijn teams konden dan ook niet achter blijven… Naar ons gevoel hebben we indertijd bij Consuminderhuis Molenberg honderden ramen gewassen, al zullen het wel minder zijn geweest.
Volgens het bestuur moesten alle muren in de latex en volgens hen had ik daar geen verstand van en werd een (bevriend) schildersbedrijf ingeschakeld. De opdracht was geweest (volgens de schilder/eigenaar van het bedrijf) dat de klus snel geklaard moest worden. Ik ging ervan uit dat elke euro goed besteed zou worden. Misschien wel met korting voor het goede doel.
Alhoewel… Eerst maar eens de kat uit de boom kijken…
Heel vroeg in de ochtend was het bedrijf al begonnen met de kledingruimte latexen wat volgens mij onnodig was, want daar kwamen rondom hoge kasten. Het was duidelijk dat de schilder/eigenaar zijn vrouw had meegenomen die met een wit overalletje aan wat klunzig met een roller heen en weer stond te wapperen. Voor vol uurloon neem ik aan? Ze praatte teveel en meneer eveneens die zich zwaar verkeek op mij.
Dat doen mensen wel meer als ik met een oud werkkloffie, met een bezwete kop meewerk... Wat oppervlakkige opmerkingen maken en is het niet moeilijk om voor een domme gans door te gaan.
Meneer was duidelijk een haantjesfiguur die graag belangrijk wilde zijn. Hij vertelde al snel dat het bestuur had aangegeven dat de klus snel moest geklaard. Daarom had hij latex voor buiten besteld die 100 euro de emmer kost. Het mocht wat kosten volgens hem. In de gang stonden wel tien van die emmers. Ik was laaiend!! Zoveel geld wegsmijterij. En ik maar overal presentaties geven om vervolgens de opbrengst in de kas van het Consuminderhuis storten.
Ondertussen had ik me bij de schilder bekend gemaakt als coördinator uitvoering met het bijbehorende zakelijke overwicht. Meneer werd opgedragen direct te stoppen met het latexen van de kledingruimte. Alleen de entree kon hij schilderen, de muren toiletten en de ruimte voor de kooklessen. Daar had hij geen tien emmers latex voor nodig en de rest kon misschien terug? Hij mocht het bestuur bellen als hij wilde… Dat heeft hij zeker ook gedaan en had ik me weer een stukje meer gehaat gemaakt…Het zal mij worst wezen!
Van de overige ruimtes hebben we de muren met sunsoda afgewassen want de verf die erop zat bleek afwasbaar te zijn… Een echtpaar vrijwilligers waarvan de vrouw een deel van de leiding zou krijgen hebben toen dag en nacht gewerkt en velen met hen…Het terrein van Gerda zou de zolder worden waar Kerst en Paasspullen werden opgeslagen en knutselspullen. Een harde kern was dag en nacht keihard bezig. Met heel veel plezier en
werden goed verzorgt.
Uiteindelijk werd het overal schoon en fris en zag ik steeds beter waar wat zou komen… Aan de vloeren hoefden we niets te doen, overal lag traject tapijt of tegenvloeren. Maatschappelijk werk waar ik nog steeds werkte als buddy schuldhulpverlening was toe aan nieuw meubilair. Niet dat daar iets mis mee was maar om de zoveel tijd mogen ze vernieuwen… Per direct heb ik beslag gelegd op tafels stoelen en bureaus. Ze werden in etappes naar Molenberg gebracht en de pauzeruimte plus kantoor was al ingericht.
Gerda was alweer kleedjes aan het maken, dat deed ze als verrassing en ze werden op
enkele tafels tijdelijk geduld. Gerda en mijn smaak staan haaks tegenover elkaar wat wel eens voor komische situaties zorgde, al kwamen we er altijd uit op een enkel keer na… Onze vrijwilligers zijn grotendeels troepmakers en een vaatdoek over de tafels halen was beter dan elke keer kleedjes wassen.
De erfenis kunst van mijn overleden vriendin Ineke kwam aan de muren in de ruimtes waar alleen leiding en vrijwilligers van het consuminderhuis kwamen. Dat zou cachet geven bij bezoek hoge heren of rondleidingen.
Terug naar Mart…De stilte was gevallen en zijn Mart en ik samen door de tuin gelopen. We vonden complete stortplaatsen van poepluiers en overgegooid snoeiafval van aanliggende buurtuinen. Duizenden brandnetels en distels, keiharde grond als beton en twee scheve bomen…
Het bestuur had als voorstel onkruidverdelger te strooien waar alles van dood ging en de tuin een jaar of langer zo te laten liggen tot alle leven was gestorven… Slechter voor de Aarde kan haast niet. De beslissing lag bij Mart… en voor hem was het direct duidelijk.
Mart heeft een jaar gewerkt om die tuin onkruidvrij te krijgen en begon met die scheve bomen omzagen. Hij heeft de wortels compleet uitgegraven en het hout werd droog bewaard om tijdens de gratis Kerstmarkt op het plein in vuurkorven aan te steken… De kinderen hebben marshmallows gepoft en ondanks de kou hebben we toen lang rond de vuren gezeten terwijl kinderen speelden op het plein…en bedacht ik hoeveel vreugde Mart zijn werk had gebracht…
Annemiek…
Mart deel zes…Het ging wel eens goed
mis… bijvoorbeeld toen een ego vrijwilliger/meneer, zonder overleg een
binnengekomen bosmaaier wilde uitproberen. En dat in Mart “zijn” tuin…
Door het hels kabaal was ik daar direct bij en vond
Mart in een hoekje met gebogen hoofd, klaar om te vluchten…
De bosmaaier werd direct gestopt in Mart zijn stilte
tuin en bleef ik even bij hem. Dit kon Mart duidelijk nog niet aan. Ik
probeerde me in te leven in Marts wereld van diep beschadigd mens en leerde
veel.
Ik gaf hem ook in deze tuin de vrije teugel. De tuin lag in het hart van
het huis veel dichterbij
mensen dan in Landgraaf. Dat is goed en stonden vaak ramen open waardoor een
beker koffie werd doorgegeven, als iemand “koffie!” riep, want Mart
pauzeerde nooit tussen de vrijwilligers. Hij wilde liever alleen zijn en
forceren heeft geen zin.
We aanschouwden (voor wie het wilde zien) het wonder
van geven en krijgen in de helende samenwerking van moeder Aarde en Mart…
Ik zag Mart zijn groeiende zelfverzekerdheid
toen hij van angstig gebogen mens, rechtop ging lopen.
Ik hoorde zijn “goedemorgen” als hij vroeg het plein opkwam en amper iemand
reageerde.
Een pracht gespierde tevreden man in pocketformaat…. Ik zag hem wel eens op de
fiets met zijn flamboyante pet (in het zwart) die opeens was verschenen.
Aan eigenwaarde gewonnen verdroeg Mart al meer mensen om zich heen. Regelmatig zette ik hem voor het blok als bijvoorbeeld de deelnemende vrouwen van de kookworkshop in zijn tuin kwamen oogsten. Ze vroegen dan aanwijzingen aan Mart…die hij op afstand ook gaf, want ik was verdwenen, naar net om de hoek waar ik stond te luisteren.
Ik vroeg regelmatig zijn raad over de tuin en voegde
me naar zijn plan omdat dat zo heerlijk helend voor hem werkte… Soms
vroeg ik zijn hulp bij de vrachtwagen laden met een inboedel voor een mens in
nood. Ook dat ging goed…De jungle die eerst onze tuin overwoekerde met brandnetel, wilde bramen en
mos is door Mart verwijdert inclusief de penwortels tot 60 cm diep.
Een uitvinding van mij werd gelanceerd en werd door
Mart uitgevoerd. We waren daar samen heel gelukkig mee…
Mart werkte elke week tijdens openingstijden twee lange ochtenden gestaag door…maanden lang, en het stuk geschoonde aarde groeide door de tijd heen. Soms werkten hij en ik buiten openingstijden alleen in de tuin. Dan dronken we binnen koffie in het stille consuminderhuis en liet ik hem overal rondstruinen en vertelde dat wat hij nodig had, in zijn huis of van kleding hij gratis kon krijgen.
Alle vrijwilligers mochten meenemen wat ze nodig hadden, maar moest wel
uitgeschreven worden aan het einde van hun werktijd. Dat uitschrijven was ter
controle, om te voorkomen dat vrijwilligers een hele straat van kleding
voorzagen om zich
belangrijk te voelen.
Zomaar iets in je tas stoppen was diefstal en vloog je
eruit…Al mochten we volgens de wet niet in handtassen kijken. Ik heb al
meegemaakt dat een mevrouw in drie uur werktijd steeds dikker werd onder een
wijde jurk, op slippertjes was gekomen en met schoenen aan naar huis ging. Niet
de moeite nemend het spul te laten uitschrijven. Mart zou nooit
teveel nemen wist ik. Hij was 100% te vertrouwen. Hij wel…
Een bestuurslid wilde zijn telefoon aan hem
geven omdat hij zelf een nieuwe had. Ik wist al dat Mart die niet wilde en het
was zo…Mart heeft nooit een telefoon gewild alsof hij onvindbaar wilde blijven,
ondergedoken voor mensen uit het land waar hij oorspronkelijk vandaan kwam.
Nooit heb ik een angstiger mens gezien dan Mart. Als ik hem nodig had fietste
ik naar zijn “huisje” waar na herhaaldelijk kloppen tegen het raam en roepen
wie ik was, hij de deur op een kiertje open deed.
|
|
In de matrassen/bedden ruimte werd een afgeschutte
plek ingericht met als “muur” twee kasten waar zaaigoed en klein
tuingereedschap in kwam. Oude dressoirs werden tegen de ramen geplaatst, waar
zaaibakjes op kwamen waarin nieuw leven zou groeien. Toen ik hem de ruimte liet
zien keek hij het eerste naar de ramen die aan de buitenkant van tralies waren
voorzien va vlecht betonstaal.
Ik hoopte dat de ruimte voor hem veilig zou voelen ook
al was er geen vluchtweg… al wist ik beter. Mart was niet weg van die ruimte.
Tot ik hem een sleutel gaf van het consuminderhuis
inclusief “zijn” ruimte. Tijdens
openingstijden kwam hij niet in die ruimte. Buiten
openingstijden wel…Dan deed hij de achterdeur op slot en de deur
van de bedden/matrassenruimte wagenwijd open. waarin zijn werkplaatsje lag.
Het
is iedereen ontgaan maar mij niet…
Annemiek.
Terug in de tijd...Mart deel zeven…
Eindelijk kwam Mart zijn bijstandsuitkering binnen en werd uitbetaald vanaf datum aanvraag. Dat was 5 maanden later dan zijn laatste inkomen en was een huurschuld van duizenden euro’s ontstaan. Plus schuld premie zorgverzekering.
Eerst had zijn ID verlengt moeten worden, (in Eindhoven) want zonder ID kan geen uitkering aangevraagd. Mart was met zijn trauma daar niet toe in staat geweest. Gelukkig had bemoeizorg hierin voorzien met een lening uit het noodfonds, nadat Marts verhuurder aan de bel trok bij maatschappelijk werk. De verhuurder was een particulier met een restaurant en was zo coulant Mart niet op straat te zetten…
 |
| Bijen/bloementuin. |
Toen de eerste bijstand binnen kwam legde de zorgverzekering direct beslag op Mart zijn uitkering tot 10% onder minimum. Meer kon toen wettelijk niet. Van wat overbleef werd de huur en zoveel mogelijk afbetaling huurschuld betaald.
We bleven Mart nog steeds uiterste houdbaarheid voedsel geven en houdbare boodschappen uit ons “winkeltje” Het winkeltje bleef gevuld door geld wat o.a. overbleef van mijn Kerstactie. Zijn schulden kon hij daardoor sneller aflossen en een spaarpotje opbouwen…voor tijden van nood.
Hij leefde in die tijd van 15 euro per week en heb ik nog meegemaakt dat hij schuldenvrij was. Toen heb ik aan Mart een aardewerk spaarvarken gegeven met een eerste briefje erin. Een klein spaarpotje betekend voor mensen als hij stabiliteit.
Hij zou dat geld nooit aanraken voor drank, gokken of drugs daar deed Mart niet aan.
Mijn zus wilde haar pracht renfiets verkopen en ze is veel kleiner en slanker dan ik. Een maatje 36 zal ze hebben, ze is hoogblond en als we samen erop uit gingen geloofde geen mens dat we zussen waren. Toen ik haar het verhaal van Mart vertelde wilde ze de fiets direct gratis aan hem geven. Zo gebeurde…alleen had ik gezegd dat de fiets van mijn zwager was. Dat leek me beter…
 |
| Een zomerbloeier die nog een jaartje wilde blijven. |
Mart was diep ontroert en poetste en smeerde de fiets dat hij nog meer blonk dan toen hij hem kreeg, want mijn zus was en is nog steeds heel precies… De fiets hing bij Mart binnenshuis hoog aan de muur en omdat geen tas erop kon, naaide Mart van een gevonden stukje leer een klein stuurtasje. Zo mooi en sterk als ik nergens ooit had gezien. Hij verraste me steeds weer opnieuw…
Mart ging nog steeds mensen uit de weg, werkte het liefst na openingstijden in de tuinen en struinde door het consuminderhuis als het gesloten was. Soms stond een klein voorwerp op de tafel van zijn werkruimte waar hij me attent op maakte. Dat wilde hij uitschrijven. Meneer had smaak en oog voor degelijkheid. Een thermos of elektrische waterkoker. Altijd alleen functionele dingen. Een paar nieuwe leren handschoenen had ik voor zijn verjaardag gekocht. In cadeauverpakking natuurlijk. Hij was verbijsterd dat ik zijn verjaardag datum wist. Na lange stilte zei hij: “Dankjewel moeder” Ik heb hem maar niet omhelst… aanraken was niet gewenst. Blote armen of korte broek droeg hij nooit. Zijn mishandeld lijf bleef angstvallig verborgen…Het is iedereen ontgaan behalve mij…
Annemiek.
Mart deel acht…
Inmiddels waren donkere wolken aan de horizon verschenen. Ik werkte alleen nog in Consuminderhuis Heerlen Molenberg. In Consuminderhuis Landgraaf hadden twee vrienden van mij de leiding. Met een van de twee was ik al tientallen jaren bevriend.
Ik heb ze persoonlijk voor dit werk opgeleid. Tijdens een bespreking waarbij een bestuurslid aanwezig was gaven ze aan niet meer met me te willen samenwerken. Waarom werd niet medegedeeld.
Ik heb daar toen ook niet naar gevraagd, lamgeslagen en sprakeloos over het feit dat vrienden die vertelden altijd direct en open te zijn… dit duidelijk niet waren. Daar bleken ze een
bestuurslid bij nodig te hebben.
Ik heb de mededeling aangehoord en wat de gevolgen daarvan waren werd vervolgens door het bestuurslid medegedeeld. Het is me ontgaan…totaal in shock niet meer in staat iets op te nemen. Het bestuur vond schijnbaar dat de twee nu aan zet waren…
Opeens keek ik met nieuwe ogen naar de organisatie.
Een bestuur dat ver van de uitvoering stond en niet verder keek dan “spullen uitgeven en consuminderles geven?” Alsof dat het enigste was…
Begrepen ze dan niet dat het belangrijkste deel van mijn werk, vertrouwelijke gesprekken met een mens in nood niet delen kon?
Hadden ze dan geen inzicht hoeveel mensen in nood gedupeerd werden, door mij weg te sturen?
Hoe krijg je het trouwens voor elkaar iemand die zoiets moois heeft opgericht te vragen de sleutel in te leveren? Het was mijn levenswerk…
Ik zag opeens de beperktheid en onkunde van de mensen om me heen.
Te weinig inlevingsvermogen? Ik wil daar nu vele jaren later niet meer op in gaan. Je ziet zoiets meer bij vrijwilligersorganisaties…Mensen die meeliften, medestanders om zich heen verzamelen en opeens hun slag slaan.
Je moet trouwens voor dit werk heel stevig in je schoenen staan. Mensen die “recht” meenden te hebben op mooie spullen die binnen kwamen en ze van mij niet kregen… Het had gevolgen…
Regelmatig werd ik flink aangepakt en is nu de tijd gekomen om dit te publiceren. Anonieme vandalisme werd gepleegd. Mijn E-BIKE driewieler werd gedeeltelijk vernield. Tegen de 800 euro schade. Gelukkig was ik voor vandalisme verzekert.
Eieren werden naar binnen gegooid door ramen die op kiep stonden van mijn huis. Ik werd in
mijn gezicht gespuwd bij een winkelcentrum en bedreigd. Er was een meneer die me vertelde, met zijn gezicht dicht tegen het mijne dat hij me aan een vleeshaak zou ophangen en slachten… Hij zorgde wel dat geen mens dat hoorde. Ach het hoorde bij mijn werk…en ik weet dat een van de 100 bedreigingen echt wordt uitgevoerd en hoopte dat “Hij die de sla laat groeien” me beschermde.
Inmiddels werkte ik alleen nog maar in consuminderhuis Molenberg. Gemeente Heerlen en wonen zuid (wooncorporatie) gaven enorme steun. Enkele bewoners (gezinnen) van Landgraaf die mijn steun nog hard nodig hadden probeerde ik mee te nemen naar Molenberg wat ook gedeeltelijk lukte. Daar
waren Fatima en Ahmed ook bij.
Alle sleutels van consuminderhuis Landgraaf moest ik inleveren tijdens een agressieve actie van een bestuurslid in consuminderhuis Heerlen. Hij wilde ook mijn telefoon afhandig maken. Die had ik zelf gekocht dus kreeg hij niet…Wel ben ik toen totaal ingestort en hebben vrijwilligers met een goed hart me voor mezelf beschermd door me zeker 24 uur geen seconde alleen te laten. Bij de sleutelafname waren ook Mart zijn sleutels van zijn schuurtje van het moestuintje in Landgraaf…
Inmiddels had ik genoeg aan mijn hoofd want de coronatijd was
al enkele weken gaande en nieuwe regels noodzakelijk. Elke vrijwilliger en de mensen die kleding kwamen uitzoeken moesten mondkapjes dragen. Er kwam een desinfecteer apparaat bij de ingang van Consuminderhuis Molenberg en werd erop gelet dat in de kledingruimte maar een beperkt aantal mensen aanwezig waren, zodat men anderhalve meter afstand van elkaar kon nemen. In het huis was voor de vrijwilligers eenrichtingsverkeer met pijlen op de vloeren aangegeven.
Er waren strenge regels bij ophalen en brengen van inboedel. Het spul werd voor de deur gezet of opgehaald vanaf de voordeur. Mensen konden het spul zelf halen of brengen in busjes of aanhangers. We werkten met een harde kern vrijwilligers zo lang mogelijk door. Alle cursussen vervielen. Kookles handwerk/knutsel les en budgetteren leren. Het was heerlijk met Mart samen in de stille moestuin van consuminderhuis Molenberg te werken.
We vonden een klimrek voor klimbonen uit, door een kaduke wasmolen middenin de tuin te zetten en touwen te spannen van de zij/armen naar de aarde. Daar kwam een dikke steen aan elk touw en Mart zette de droogmolen vast zodat hij niet draaien kon bij storm. Rondom elke steen werden klimbonen gezaaid die omhoog naar het touw werden geleid… We lachten ons kapot toen de planten gingen groeien, bloeien en bonen kwamen aan de touwen… Het was een paradijs.
Inmiddels was ook het laatste stukje “jungle” opgeschoond waar pompoenen werden gepland. Het was puur gelukkig zijn… Mart heeft in die tijd nog een pracht stoepje gelegd van kapotte trottoirtegels die hij in mozaïek legde met kiezelsteentjes tussen de stukken. We gooiden niets weg… Mart die echt moest leren te leven zonder Annemiek… Nog een lange weg te gaan…
Annemiek
