zondag 3 december 2017

Mijmering derde Kerstverhaal: Rosa en Saloa Mohamed en Abdul....

Beste mensen,

Zorgen plakken aan je vast
Ze grijpen je naar de keel
Ze leggen een loodzwaar gewicht op je hart.
Je moet geduld hebben.... vooral met jezelf.

Annemiek.
 
Rosa….
We noemen haar Rosa… en gaan 44 jaar terug in de tijd… Achttien moet ze toen zijn geweest en in stevige verkering met de 22 jarige Henk de beroepsmilitair…. Hij had tijdens zijn dienstplicht bijgetekend, dat heette in die tijd kort verband vrijwilliger. Henk zou binnenkort afzwaaien met een bonus en kon getrouwd worden. Rosa was apetrots op hem als hij net voor het weekend in uniform naar huis kwam. De treinen zaten vrijdags vol met militairen op huis aan en op zondagavonden onderweg  naar de kazerne....Ze werden aan de trein uitgezwaaid door hun lief……de een nog mooier dan de ander.
Rosa kwam uit een kinderrijk gezin waar armoe troef was omdat vader het nodige dronk. Als kind was Rosa menige keer erop uitgestuurd om hem op zondag uit de kroeg te halen. Moeder zat thuis met verpieterd middageten waar uiteindelijk van werd gegeten en een deel voor vader werd bewaard achterop de kachel. Meestal volgde ruzie bij thuiskomst van vader en soms geweld. Rosa wist niet beter en de vuile was werd altijd binnen gehouden… Bij Henk thuis was dat toch heel anders geweest. Zijn vader dronk weinig alcohol en zijn ouders hielden veel van elkaar. Zo zou het ook zijn als Rosa en Henk trouwden….
Wist Rosa veel… van jonge mannen in kazernes, met kameraden in kroegjes in dicht bijzijnde stadjes waar een stevige borrel op tafel kwam. Menig weekend was zijn verlof ingetrokken en de reden daarvan bleef vaag. Mannen van 22 en meisjes van 18 hoe ging dat zo in die tijd….

Henk kwam uit dienst en Rosa en hij trouwden…. Henk had werk gevonden ondergronds in de mijn en Rosa werkte in een fabriek aan de lopende band. Er kwam goed geld binnen en er ging veel uit, ook aan elke week een bak bier en een fles jonge jenever. Wekelijks werden die met de boodschappen gehaald, Rosa wist niet beter. Haar ouders hadden dit altijd voorgeleefd….
In 1975 werd de oudste dochter geboren en in 1977 de tweede en daar bleef het bij. De tijd van de grote gezinnen voorbij door de pil die gemakkelijk te krijgen was. De babyboomgeneratie met de emancipatie en baas in eigen buik. Vrouwen werkten buitenshuis maar dat was niets nieuws voor Rosa. Zij had altijd al gewerkt naast moeder zijn, echtgenote, administratrice, boodschappenkoelie verpleegster, tuinvrouw, huishoudster, winterschilder en minnares. Henk deed thuis niets dan drinken roken en voor de TV hangen. Hij was immers man en hoofd kostwinner maar wel met twaalf ambachten en dertien ongelukken. Bij de mijn was hij al snel ontslagen omdat hij steeds te laat kwam en op maandag veelvuldig een ziekmelding kwam. Dan was Henk te lang op stap geweest en blijven hangen in de kroeg. Thuis was ook maar thuis en kwam veel verwijt van een uitgeputte Rosa….
Henk in wisselende banen werd grondwerker, fabrieksarbeider en vrachtwagenchauffeur waarbij hij een ongeluk veroorzaakte door alcoholmisbruik achter het stuur. Steeds weer volgde ontslag en steeds weer beloofde hij beterschap. Rosa heeft haar hele huwelijksleven van 44 jaar naast het huishouden mee gewerkt in fabrieken in schoonmaakbedrijven tijdens ochtenden en late avonduren met midden op de dag een poetsbaantje ergens bij een mevrouw. Menig keer was ze tijdelijk de enigste kostwinner als er weer een gat viel tussen twee banen van Henk, maar de vuile was bleef altijd binnen.
Eens moest het goed komen….volgens Rosa, dat moet zijn geweest toen er nog liefde en hoop was in haar hart. Iets moest gebeuren om die onrust bij Henk weg te nemen en die tijd leek nabij toen ze hun huurhuis konden kopen van de woningstichting. Henk had in die tijd een vaste baan en ze kregen 25% korting omdat ze al lange tijd het huis huurden. Voor 140.000 gulden min die korting een acceptabel bedrag en Henk en Rosa werden eigenaars van een huis en een hypotheek….Nog nooit had iemand van haar familie een eigen huis gekocht, ze deden het goed en mochten zich laten zien. Rosa poetste en wreef in “haar” huis tot het blonk als een spiegel.
Er werd een lening genomen voor de verbouwing en Henk kende iemand in de bouw die hen helpen zou. Het huis werd naar hun smaak opgeknapt….. en Henk weer ontslagen.
Rosa werkte harder dan ooit en raakte verbitterd toen de volgende baan van Henk veel minder verdienste bracht. Rosa nam nog een baantje erbij en ploeterde verder nog steeds de vuile was binnen houdend. (zoals haar moeder haar had voorgeleefd.) Gezelligheid en veilig gevoel waren ver te zoeken want je wist nooit wanneer de bom weer zou barsten en Henk deelde toen al behoorlijk rake klappen uit. Toen had Rosa voorgoed weg moeten gaan en de kinderen meenemen. Vele malen heeft ze op dat punt gestaan en de grote stap maar niet genomen want dat deed je niet… Haar moeder steunde haar niet en was gewend dat mannen zuipen en slaan. Rosa zag dit overal om haar heen in een dorp waar in elke straat wel een of meer kroegen waren.
De buitenwacht wist niet beter dan dat het goed ging in haar huwelijk. Het tegendeel was waar en werd steeds verheimelijkt. Vele malen is ze een dagdeel weggelopen om het vege lijf te redden, zelfs een keer op blote voeten in haar onderbroekje, de tuin door de brandgang in door achterommetjes naar haar moeder. Daar zat ze dan weer in grote angst voor “de meiden,” die ze probeerde te bereiken al of niet thuis of bij een vriendinnetje en een zenuwachtige moeder die wilde dat ze direct terug ging. Dat deed Rosa dan ook als hij zijn dronkenman slaap sliep als een bewusteloze en het weer voor even veilig was… Rosa verdroeg verder steeds weer en bleef…. voor de kinderen….of omdat het zo hoorde…of omdat ze helemaal op was, om wat dan ook te doen, of om de buurt of de familie van Henk die vonden dat hun zoon misschien wel onder zijn milieu was getrouwd waar te snel werd gescheiden en Henk het drinken had geleerd?
Als de morgen weer aanbrak en de kinderen naar school, het dagelijkse ritme van Rosa’s werk dan zakte het voornemen om voorgoed weg te gaan… De vertrouwde sleur van elke dag hoe zwaar ook leek haar minder zwaar dan de onzekerheid van niet weten waarheen en Henk zou haar immers altijd weer vinden…

Henk… inmiddels alcoholist had net voldoende aan twee kratten bier per week en de nodige flessen jenever. Rosa moest die voor haar werk om kwart voor zeven in de ochtend op de fiets halen, net over de grens waar een krat halve liters bier 10,45 euro koste aan een tankstation dat om zeven uur al open was. Ze schaamde zich kapot … maar voor de goede vrede deed je veel. Daar kwamen vier pakken shag per week bij en dan de jenever. Wim had in die tijd rond de 75  euro per week nodig aan “onderhoudskosten” werk of niet. Het huis raakten ze kwijt want de hypotheek kon niet meer worden opgebracht maar toen waren de kinderen al uit huis. Ze waren Godzijdank goed terecht gekomen en Rosa was de koning te rijk toen er kleinkinderen kwamen. Die kleintjes waren en zijn nog steeds haar lust en leven…

Voor 25.000 euro was het huis door de bank verkocht en bleef een restschuld over en een huurwoning werd betrokken. De schuldsanering WSNP kwam in zicht en Henk kreeg een tia en later een gebroken heup toen hij met een zatte kop is gevallen. Werk zoeken was er toen niet meer bij en ze leefden van Rosa haar loon aangevuld door de sociale dienst. Ik herinner me nog dat Henk na revalidatie door de sociale dienst werd gepusht om vrijwilligerswerk te doen in het consuminderhuis. Hij is nooit gekomen  en Rosa werkte nog steeds 38 uur per week in de horeca en de schoonmaak. Het leefgeld dat ze in de schuldsanering kregen was 60 euro per week en we hebben nog even van het consuminderhuis met voedsel bij geholpen. Ik wist van de maatschappelijk werker dat meneer stevig dronk en veel rookte en mevrouw niet tegen hem was opgewassen. Het was water naar de zee dragen en we stopten de voedselhulp snel die alleen maar het overmatig alcoholgebruik  in stand hield. ….

Lieve Rosa….soms moet een mens met een laag zelfbeeld meer dan eens met de rug tegen de muur steeds weer en weer om uiteindelijk voor zichzelf te kiezen.
Begin 2017 belde een bij mij bekende bewindvoerder of ik Rosa kende. Ze was weg van haar man en woonde al enige tijd wisselend bij haar dochters. Ze had een piepklein flatje gekregen en Godzijdank met laminaat op de vloeren. Er was WSNP en geen rooie cent voor inboedel. Rosa kreeg de helft van het wekelijkse leefgeld 30 euro per week en ik voelde alleen maar blijheid dat ze weg was gegaan……Godzijdank….Eindelijk!
We maakten een dag later een afspraak met Rosa die 30 kilo was afgevallen en getekend uit de strijd was gekomen. Diezelfde dag hebben we een bed gebracht met alles erop en eraan want ze wilde in haar eigen flatje blijven slapen. De dag erna hebben we de rest van haar inboedel gebracht. Mooie lichte meubeltjes en lampen die daarbij hoorden en het beste dat we hadden. Keukenspul en linnengoed en een logeerbed voor de kleinkindjes…Onze klusmeneer sloot een wasmachine aan en een gasstel waar een nieuwe koelkast onder kwam omdat we geen tweedehandsje meer hadden. “Lullen voor spullen” is mijn taak bij de plaatselijke witgoedleverancier om hoge korting eruit te slepen. Rosa had voor het inrichten wat werkdagen verschoven naar het weekend, dat kan in de horeca. Ze fietst vele dagen in de week ( tot 152 uur in de maand) naar Valkenburg 20 km heen en na haar werk weer terug. Dat zie ik menig 62jarige mevrouw niet doen, met daartussen keukendienst, frituren, voedsel bereiden, schoonmaken, opruimen, vuilnisbakken legen en als laatste het terras schrobben. Na een drukke dag werd het vaak tegen half tien in de avond als ze weer op de fiets naar huis zat….heuvel op en af.

Voorheen toen ze nog getrouwd was stopte ze wel eens onderweg om uit te rusten op een bankje en eigenlijk wilde ze nooit meer naar huis en zat de thuisreis uit te stellen, maar ze moest wel. Als ze dan rechtop in slaap viel thuis op de bank schopte Henk haar tegen haar benen dat ze naar bed moest gaan. Er wachtte nog een afwas en de was moest gedaan, het huis schoongemaakt en boodschappen voor dag en dauw en niet te vergeten de kratten bier anders werd Henk weer zo lastig. Dan maar morgen de wekker weer op zes uur…
Nu is dat verleden tijd…. Ik hoor Rosa vaak zeggen: ”Als ik ga werken is het huis schoon en als ik terug kom nog steeds.” Ze zit vanaf eind oktober tot begin februari in de WW omdat het seizoen gesloten is in Valkenburg. Tenminste waar zij werkt…Ze moet solliciteren voor 38 uur per week tijdelijk werk tot februari en alles aannemen wat er is. In afwachting daarvan ben ik stiekem blij  dat ze nu niet in wintertijd door slecht weer hoeft te fietsen. Ze is kind aan huis in ons Consuminderhuis  en doet mee met Kerststukken maken en de cursus budgetteren/consuminderen leren al weet ze daar heel veel van. Ze doet mee met de kookworkshop elke vrijdag en winkelt op onze gratis kledingafdeling en zoekt wat Kerstspul bij elkaar. Ik heb haar wat nieuw binnen gekomen speelgoed gegeven voor de kleinkindjes en daar is ze verguld mee. Ze geeft zo graag aan die kleintjes die haar aanbidden. Daar krijgt ze zoveel liefde van….en van ons omdat er altijd wel iemand is die haar omhelst als ze drie keer per dag binnen zeilt en dat mag…. Ze heeft heel veel liefde nodig na een leven lang vol ellende….en hoop ik dat ze gezond 100 jaar worden zal. We maken grappen dat we een bed voor haar gaan opmaken in ons huis en ze de sleutel krijgt….want ze is daar zo thuis…. Ach wat hou ik veel van dat mens dat nog anderhalf jaar in de schuldsanering zit en ik heb haar beloofd dat ze al die tijd bij ons op de broodlijn blijft want wat doe je nou met 30 euro leefgeld per week voor alles….eten kleding schoenen, reparatie fiets en de kleintjes en je dochters ontvangen die helpen zoveel ze kunnen…..en haar Consuminderhuis….
Saloa Mohamed en Abdul.
We noemen het echtpaar Saloa en Mohamed, Syriërs op de vlucht met hun vijf kinderen. Ze hebben de vreselijke lijdensweg van de vlucht naar vrijheid allemaal overleeft en kregen uiteindelijk een woning in Landgraaf. Abdul de oudste zoon was al 21 en de inburger cursus was voor hem een fluitje van een cent.  Hij stroomde door naar regulier onderwijs en verlate studie. Zijn vader wilde het gezin onder zijn regiem houden wat bij Abdul niet lukte en er kwam steeds meer wrijving. Uiteindelijk is Abdul weg van huis gegaan en heeft een appartementje betrokken in Heerlen. Hij werkt naast zijn studie en we hebben hem ingericht en op de voedsellijn gezet want er was te weinig inkomsten. Een tijd heeft hij een dagdeel bij het consuminderhuis gewerkt en je zag hem opbloeien en leren. Een vriendelijke beschaafde jonge man altijd tot in de puntjes verzorgt. Zijn vader kwam hem opzoeken in het consuminderhuis en volgden woordenwisselingen en grepen we in. Vader mocht alleen nog maar kleding komen uitzoeken als Abdul niet aanwezig was.
Enige tijd later hoorden we dat Saloa en de overige kinderen dag en nacht op de bovenverdieping van hun huis leefden, als in gevangenschap. Vader Mohamed beheerde het geld en bepaalde de regels en de kinderen werden door hem begeleid naar school en terug. De boodschappen haalde hij zelf en toen Saloa weer zwanger werd is het kind zonder dokter of verloskundige op die bovenverdieping geboren. Er werd ijlings een Arabische buurvrouw bijgehaald die bij ons werkt. Daardoor weten we wat zich daar afspeelde. Maatschappelijk werk kwam eraan te pas en na verloop van tijd is Mohamed vertrokken en heeft Saloa en haar kinderen weer het hele huis ter beschikking gekregen. Mohamed heeft wat huurschuld veroorzaakt en energieschuld die nu door mevrouw wordt afbetaald van haar alleenstaanden uitkering, het kindergeld en het kind gebonden budget. We steunen met voedselhulp en kleding zodat Saloa veel kan afbetalen. Het dreigde nog even mis te gaan toen Mohamed in het consuminderhuis kwam opdagen toen Saloa aanwezig was maar daar hebben we korte metten mee gemaakt. Meneer mag op vrijdagmiddag kleding uitzoeken en mevrouw op donderdag…
Nu Mohamed weg is komt Abdul weer thuis en steunt als oudste zoon zijn moeder. Hij wil dat ze meer naar buiten gaat met een van de oudste dochters en zelf boodschappen gaat doen. Hij leert haar fietsen en de Nederlandse taal en probeert een bruggenbouwer te zijn tussen zijn vader en moeder over de omgangsregeling met de kinderen. Abdul is niet haatdragend en weet wel dat  het cultuurverschil tussen Syrië en Nederland teveel is geweest voor zijn vader en de angst dat zijn gezin zou ontsporen….Het is te snel gegaan en zijn hart is nog in Syrië. Hij is te star om te begrijpen dat een fantastische toekomst voor zijn kinderen open ligt….en daar ligt een taak voor Abdul….
Rosa en Saloa met haar kinderen behoren tot de vele gezinnen die ik wil bedenken met Kerst om even geen zorgen te hebben over wat er op tafel komt.……Wat blijheid strooien, ik kan het niet alleen….We starten met 120 gezinnen. Help jij meedragen? Van alle goede ingekochte gaven worden foto’s gemaakt en er blijft werkelijk helemaal niets aan de strijkstok hangen van wat jij misschien gaat geven.…
 
Onze bankrekening is: Rabobank: rek.nr: NL14RABO 0173658903 zet er maar kerstactie bij………
 
Annemiek