maandag 6 oktober 2014

Mijmering 152 Leidsche stamppot.

Beste mensen,

Wie alleen zijn verstand gebruikt is even onmogelijk
als iemand die alleen zijn gevoel gebruikt.
Nu nog een goed samenspel vinden...

Annemiek
152 Consumindermijmering 6 oktober 2014.

Tip.
Leidsche stamppot ( oude Nederlandse spelling) is een van mijn lievelingsrecepten. Eigenlijk moet de vorst over de pastinaken zijn gegaan dan smaakt deze groente zoeter evenals de spruiten en de boerenkool. Door de vorst wordt het zetmeel omgezet in suiker ( glucose). Heel slim van die wintergroenten want door glucose verlaagt het vriespunt van water waardoor de groente minder last heeft van de vorst. Maar je kan de groente nu natuurlijk ook al eten....

Ingrediƫnten:
Wortels pastinaken en aardappels van elk een derde deel.
Twee dikke uien en zout
Klontje boter en nootmuskaat.
Beker witte bonen.

Werkwijze: Als je gedroogde witte bonen gebruikt dan de dag van te voren een kopje vol in de week. De wortels en pastinaak afschrobben met een kokosborstel en vieze plekjes verwijderen. De beide soorten wortels wassen en in kleine stukjes snijden. De aardappels schillen wassen en ook klein snijden. De uien van schil ontdoen en in plakken snijden. Alles in een pan en opzetten ( inclusief de geweekte bonen) met weinig water en zout en gaar koken. Je kan de pan eventueel na tien minuut in de hooikist zetten en gaart de stamppot verder zonder gaskosten.

Ik heb er wat eigen gemaakte vegaburgers bij gebakken. Als de wortels/aardappels gaar zijn afgieten en het kookvocht opvangen. De stamppot grof stampen en eventueel kookvocht toevoegen plus een klontje boter en nootmuskaat. Op de vegaburgers kwam een dot zelfgemaakte tomatenketchup. Heb je geen pastinaken? Laat ze weg en neem meer wortels en maak wortelstamppot.

Mijn leventje....Als ik Leidsche stamppot kook gaan mijn gedachten naar de zestiende eeuw en Leiden op dat moment ( nee ik was er niet bij maar lees graag geschiedenis 
en heb een rijke fantasie) De stad was in die tijd uitgegroeid tot een middelgrote stad van meer dan 10.000 inwoners. De ontwikkeling van Leiden werd bruut verstoort door een burgeroorlog. In 1574 sloegen de Spanjaarden een beleg rond Leiden met als doel de bewoners uit te hongeren. Het
stadsbestuur had verzuimd voorraden aan te leggen. ???  De poorten gingen op slot en de voorraden bekeken die er niet waren. Eten werd natuurlijk goud waard....Willem van Oranje ( met de geuzen) maakte een plan vanuit Delft om Leiden te ontzetten en dat duurde toch lang.... Willem besloot
uiteindelijk door water uit de maas ( ze hebben iets met water die Willempies van Oranje) de landerijen rond Leiden onder water te zetten.  De Spanjaarden die geen bootjes hadden dropen ijlings af met achterlating van de tenten in de kampen de kookvuren en jawel de ketel met stamppot. Willem kon met zijn vloot vanaf Rotterdam Leiden ontzetten waar inmiddels de helft van de bevolking was gestorven van de honger. Hij had wittebrood en haring voor de Leidenaren aan boord van de schepen en dat moet toch goed hebben gesmaakt lijkt me zo. De resterende bewoners gingen weer aan de eet de vermenigvuldiging en alles kwam goed met Leiden. Elk jaar vieren ze op 3 oktober het ontzet met het uitdelen van Leidsche stamppot en wittebrood met haring, ik neem aan betaald door de gemeente eh stadsbestuur. Ze geven hiermee wellicht aan dat ze nooit meer vergeten voorraden aan te leggen bij een naderend beleg? Jaammer dat Willem van Oranje nog maar zes jaar te leven had na die actie.....

Al doende met Leidsche stamppot koken loop ik dan wel eens naar buiten naar mijn moestuintje langszij mijn huis en stel me zo voor als Landgraaf in last raakte en geen eten erin kon. Ik maak me geen illusie....als gekken zou de bevolking  over de poort klimmen en al mijn sla en knollen uit de tuin halen en de droogbonen uit de kast en de confituurtjes en de potten zoet/zuur. Mensen in nood maken rare sprongen. Ik heb het eens meegemaakt toen ik met mijn dure fiets aan de hand de slingerberg opliep en twee jonge kerels mijn fiets opmerkten en met elkaar in conclaaf ging. Ze kwamen vervolgens mijn kant uit duidelijk van plan me de fiets afhandig te maken. Ze weten niet wat ze doen want ik zou niet zonder slag of stoot mijn dierbaar fieske hebben afgegeven en was op de vuist gegaan al had ik het onderspit moeten delven. Gelukkig kwam er een auto aan en ben ik midden op de weg gaan staan met mijn fiets en hulp in geroepen. De automobilist stopte schatte de situatie juist in en is stapvoets met me meegereden de heuvel op. De jonge kerels kozen ijlings het hazenpad de hei in.... Je hoofd koel houden dus of je nu in Leiden zit in last of in landgraaf op de hei in last.....Dit gebeuren zal wel een actie zijn geweest van mijn engelbewaarders. Ik heb er op elke schouder twee zitten....

 

Annemiek